Kiev – Bij de ingang van bioscoop Zjovten staan zakken puin opgestapeld, verkoolde stukken hout liggen overal, arbeiders lopen in en uit. Eind oktober brandde de populaire arthouse-bioscoop in de Kievse uitgaanswijk Podil volledig uit, toen twee jongens een rookbom naar binnen hadden gegooid tijdens een lgbt-voorstelling. Pas na uren bluswerk kreeg de brandweer het vuur onder controle.

Binnen is de ravage pas echt zichtbaar. In zaal Kinoman op de eerste verdieping bieden rijen zwartgeblakerde, deels gesmolten bioscoopstoelen een treurige aanblik. Van het filmdoek rest niets dan wat rafels. Pavel, programmeur van Zjovten, loopt verloren rond tussen de brokstukken. Hij gaat voor naar zaal Aanslag op de bovenverdieping. Het dak is verdwenen en in plaats van popcorn hoopt sneeuw zich op tussen de stoelen. Er waait een ijskoude wind. ‘We verwachten pas eind volgend jaar weer open te kunnen’, zegt Pavel gelaten. Bij hun arrestatie bezwoeren de daders, een student en zijn werkloze kameraad, dat het nooit hun bedoeling was geweest de hele bioscoop in de as te leggen. Ze wilden de bezoekers enkel wat angst aanjagen.

Zjovten (‘Oktober’) is gebouwd in 1930. Het is de oudste en met afstand meest geliefde bioscoop van Kiev. De brandstichting leidde tot een storm van verontwaardiging. De Twitter-campagne #SaveZhovten werd opgezet om steun te betuigen, en filmliefhebbers organiseerden een ‘soebbotnik’, een vrijwillige opruimdag. Met de komst van de arbeiders is het echte werk begonnen. Ook de burgemeester van de stad, voormalig wereldkampioen boksen Vitali Klitsjko, deed een duit in het zakje. Tijdens een persconferentie maakte hij bekend tienduizend hryvna uit eigen zak te zullen doneren. Naar aanleiding van de brand zei hij mensenrechten een goede zaak te vinden, maar zich niet te willen uitspreken voor de rechten van Oekraïense homo’s.

Er is ook een lichtpuntje. Al jaren zetten projectontwikkelaars de uitbater van de bioscoop onder druk om uit het monumentale pand te vertrekken. Met blockbusters zou immers veel meer geld verdiend kunnen worden. De brand heeft daar een stokje voor gestoken. De steun voor Zjovten bleek zo groot dat de gemeente het nu uit haar hoofd laat om dat plan goed te keuren. Na de verbouwing mag Zjovten nog tot minstens 2020 zijn films vertonen op het – dan weer – witte doek.