Joost de Vries – Iets voelde anders dan normaal, de kleuren, de montage, de shots. Dat bleek weinig steekhoudend: Alex Graves regisseerde al zes afleveringen, en toch voelde alles deze week intenser dan alle eerdere afleveringen.

Neem de scène waarin Ser Jorah Friendzone door Khaleesi Daenarys wordt geconfronteerd met zijn eerdere verraad, toen hij nog informatie doorspeelde aan de andere kant van de Narrow Sea – voordat hij haar trouwste kompaan werd. De montage is snel, shots worden onderbroken, het visuele equivalent van twee mensen die door elkaar heen praten, zoals Jorah en Daenarys doen. Jorah kijkt vanaf de trap omhoog, Daenarys kijkt over hem heen, weigert hem aanvankelijk aan te kijken. De scène is meer gestrest gefilmd dan alle andere dialogen uit de serie, met effect: de angst en stress van Jorah worden helemaal overdrachtelijk. Ik heb voor u gevochten, ik heb voor u gemoord, ‘I have loved you’, zegt hij dan uiteindelijk met samengeknepen keel, en verdomd, ik had thuis op de bank ook een samengeknepen keel.

Of neem de ondervraging van Baelish in The Vale over Lysa Arryns dood: de scène begint met een camera die langzaam omhoog gaat over het grijze tuniek van Baelish, waar zijn zelf ontworpen wapenschild op glanst. De shots van Baelish’s gezicht, als hij de moordverdenkingen ontkent, zijn gemaakt met een hand held, onrustige camera (alle shots in de serie waren tot nu toe met een steady cam, volgens mij). Het legt visueel een extra laag over het verhaal. Alles lijkt met een grijze lens gefilmd, alsof er geen zwart en geen wit bestaat. Als Sansa vervolgens zegt niet meer te willen liegen voor Baelish en een geheel eigen leugen aan de aanklagers verkoopt, bevindt Sansa zich zelden midden in een shot, ze valt er steeds bijna uit, alsof ze loskomt van de grond, wegzweeft van waar ze normaal gesproken in het leven stond.

Of neem de scène nadat Ramsey Snow met hulp van Theon/Reek het slot heeft veroverd, en Roose Bolton, ‘warden of the North’, hem vertelt dat hij zijn bastaardzoon Ramsey nu als echte zoon aanneemt. We zien ze eenzaam staan op een heuvel, bijna silhouetten, wapperende mantels. Het is in kleur en compositie een echo van de eerste scène uit het eerste seizoen waarin we Ned Stark met zoons zien, als hij een deserteur ter dood veroordeelt en zelf executeert. Ook in inhoud is het een echo, maar een vervormde: Ned Stark legde zijn zoons uit dat ‘the man who passes the sentence should swing the sword’, de traditie van een nobele vorst die persoonlijk zijn maatregelen uitvoert. Vier seizoenen later is er op Westeros weinig meer over van dat soort nobelheid: Ramsay zweert zijn vader ‘de tradities van het huis Bolton’ hoog te houden, en de enige tradities die we tot nu toe hebben gezien zijn verraad en moord. Vaders en zonen, het blijft een van de hoofdthema’s uit de serie.

Eerder dit seizoen schreef ik over vertedering, over momenten waarop personages nader tot elkaar treden, zich kwetsbaarder opstellen: hoon viel mij van de andere bloggers ten deel, maar ik kan niet anders dan in deze aflevering mijn gelijk vinden (high five met mezelf!). Game of Thrones is dit seizoen een stuk meer character driven dan plot driven geworden.

Bewijsstuk numero zoveel: de herinneringen die Jaime en Tyrion Lannister ophalen over hun gehandicapte neefje Orson, die niets liever deed dan de hele dag in de tuin kevers vermorzelen. De twee broers hebben meteen hun imitatie paraat – ‘Kung kung kung!’ – en het is precies het soort intimiteit van gedeelde herinneringen die weemoedig en openhartig naar boven kruipen als je met je broers ’s avonds laat in een ziekenhuis zit te wachten, op een operatie of een bevalling, of die je aan elkaar vertelt vlak voordat een uitvaart begint. Maar Tyrion being Tyrion gaat een stap verder en vertelt dat hij Orson altijd bestudeerde en zich afvroeg waarom hij nu deed wat hij deed, want Orons massale insecticide kon toch niet zonder reden zijn?

De klokken tollen voordat Tyrion zijn conclusie met zijn broer, en de kijkers, kan delen, de tweekamp die zijn lot zal bepalen wacht – maar de conclusie is niettemin evident: wat weerloos is wordt vermorzeld, de mens kan er niet mee ophouden. Het wordt geïllustreerd in de heftigste vechtscène en de gruwelijkste dood in de serie tot nu toe (al weer dat superlatief): in de rechterhoek Oberyn ‘The Viper’ Martel versus in de linkerhoek Gregor ‘The Mountain’ Clegane. Een spektakelstuk if I’ve ever seen one. Gefilmd in het zonlicht, niet up close, maar van een afstandje, waardoor de omvang van de Mountain en de souplesse van de Viper er nog spectaculairder uitzagen.

Hup Holland? : Geen Carice, geen Huisman, dat belooft weinig voor het WK.

Gaat Tyrion nu echt dood? : Je kunt alleen maar de mantra van Ramsey Snow, pardon, Ramsey Bolton erbij halen: ‘If you think this is going to end well, you have not been paying attention.

Waarom lachte Arya zo? Waren jullie ook trots op Sansa? Verdiende Oberyn zijn lot? Zagen jullie het aankomen? Gaan jullie nu eindelijk aan mij je excuses aanbieden en toegeven dat Game of Thrones wel degelijk vol intimiteit zit?

Niña Weijers – Jongens, wat een emotionele lappen tekst. ‘Iets voelde anders dan normaal’, schrijft Joost en: ‘Alles voelde intenser.’

Waarom, dacht ik, zijn we eigenlijk zo gevoelig over deze serie? Game of Thrones is krankzinnig, absoluut, en meedogenloos hard voor zowel de personages als de meelevende kijker, maar zit juist daarin niet ook een bepaalde mate van voorspelbaarheid? Uiteindelijk, dacht ik, deze aflevering bekijkend, bewegen verhaal en personages zich heel duidelijk in een bepaalde richting (noem het: een afgrond), die zich laat kenmerken door een volledige omarming van alles wat pragmatisch, opportunistisch en verschoond is van iedere moraalridder.

Neem de scènes met de Stark-meisjes. Wanneer Arya en The Hound aankomen bij The Vale en vernemen dat Arya’s tante Lysa drie dagen daarvoor is gestorven, barst Arya in lachen uit. Een opmerkelijke reactie, zou je denken, maar toch ook niet zo verwonderlijk: iedereen weet wat er de vorige keer gebeurde toen Arya op het punt stond herenigd te worden met haar familie. Wat een stom lot, moet ze gedacht hebben, wat een onzinnige hoop ellende. Huilen had ze al gedaan, moorden ook, waarom zou ze er niet ook een keertje om lachen? En toch is er iets met die lach, de leegte ervan misschien, de holle stilte waardoor die wordt omgeven. Arya lacht omdat ze in een wereld leeft waarin je kunt lopen, roven en moorden wat je wil, maar waar uiteindelijk niemand overblijft. Het is alsof ze in deze scène (eindelijk?) zwicht voor het pragmatische nihilisme van The Hound: het leven is een wrange grap, en je kunt op niemand anders rekenen dan op jezelf.

Ook bij Sansa begint zich in deze aflevering (eindelijk?) een dergelijk vermoeden te manifesteren. Ze liegt ten faveure van Lord Baelish, om te voorkomen dat – voor de zoveelste keer – een stelletje onbekenden zich over haar lot zal buigen. Bedeesd zit ze vervolgens op haar kamer te borduren (of zoiets), betraande oogjes en alles, totdat ze in de volgende scène compleet getransformeerd, een beetje à la Olivia Newton John in Grease, van de trap komt geschreden. Zwarte jurk, donker haar, decolleté, alles. In één keer is dat pruilerige meisjesgedoe verdwenen. Sansa kiest voor haar lijfsbehoud, en dat begint bij een samenwerking met Baelish. En een goeie jurk, niet te vergeten.

En, ten slotte, waarom sterft Oberyn de gruwelijkst mogelijke dood, aan het einde van deze aflevering? Meer dan The Mountain is het zijn eigen eergevoel, zijn blindmakende queeste voor gerechtigheid. Had hij alleen aan zichzelf gedacht, dan had hij nog geleefd, maar hij moest zo nodig voor zijn dode zuster strijden. Ik wil niet blasé doen, maar dat vond ik – hoewel bloedstollend spannend – niet geheel onvoorspelbaar. In deze serie heeft weinig, en steeds minder, met gerechtigheid te maken. Soms vraag ik me af of dat niet het allermeest ligt aan de kijker, die geprikkeld moet worden, steeds opnieuw, steeds harder ook, omdat verveling nog het grootste kwaad is van allemaal.

Jan Postma – High five met jezelf wat je wil, het tragische beeld dat dat oproept is voor jouw rekening. Maar vooruit, excuses zijn op hun plaats. Game of Thrones zit vol intimiteit – prachtige, heerlijke, zielzalvende intimiteit. Tyrion en Jaime, die twee groeien dit seizoen naar elkaar toe met een snelheid die slechts geëvenaard wordt door de vaart waarmee wildlings prostituees afslachten: je staat erbij en je kijkt ernaar. En, toegegeven, Tyrions verhaal was adembenemend in al zijn eenvoud. En dan Ygritte, die het leven van kleine Sam spaart! Wat een prachtige, verrukkelijke menselijkheid. En Daenarys die Jorahs leven spaart, een daad van liefde if ever I saw one; en Reek die werkelijk alles doet voor zijn Ramsey (‘It’s fallen out of fashion, flaying. A shame, traditions are important’). En dan nog Sansa die Lord Parvenu Baelish redt!

Of… intimiteit? Sansa was dankbaar, dat zeker. Ze nam het heft in handen, zette de wereld voor het eerst naar haar hand. Maar of het het begin van een slow rise naar de top of hopeloos naïef was, ik durf het niet te zeggen. Ik zou Petyr niet één-twee-drie vertrouwen. Soms is het een korte val, soms een wat langere, maar iedereen in zijn buurt valt op den duur dood neer.

Ik dacht dat Sansa en Baelish langs elkaar heen praatten, zoals Jorah en Daenarys dat ook even leken te doen. Net als Sam die zijn lief betreurde terwijl zijn mede-Muurmannen zich over gesneuvelde kameraden opwonden. Intimiteit, zeker. Maar existentiële eenzaamheid, gevangen zitten in een lot waarom niemand anders zich bekommert, dat speelt toch ook een belangrijke rol. Ja Tyrion heeft Jaime. Maar hij zit uiteindelijk toch alleen op zijn eigen dood te wachten.

De beste aflevering ooit? Ik heb, nadat het beeld nog een tijdje op zwart had gestaan, de tv pas net uitgezet en ben duidelijk nog te zeer in verwarring om zulke zekerheden te bezigen. Maar toch een poging enkele gevoelens te verwoorden.

Het enige wat ik heel zeker weet: de goedkope achtergrondmuziek bij zowel Daenarys die haar Jorah wegstuurt als Missandei en die haar unsullied-chef Grey Worm zijn nieuwsgierigheid vergeeft (wat een idiote obsessie met castratie heeft Game of Thrones toch af en toe) was tenenkrommend. Maar dan begint de verwarring. Dat gevecht was weergaloos. Totaal onvoorspelbaar. Totdat het voorbij was. Flikken ze het me nu weer? Weer een aansprekend personage dat nog voor hij tot enige wasdom lijkt te zijn gekomen op een gruwelijke wijze aan z’n einde komt? ‘Too soon!’ wilde ik roepen.

Character driven, zeg je. Bedoel je daarmee dat de serie vaart houdt door in een moordend tempo nieuwe personages te introduceren en af te danken? Op het moment dat het hoofd van de Viper deed wat een ballon ook doet wanneer je erin knijpt, wist ik niet meer wat voor of achter, links of rechts was. Ja, de arrogantie van Oberyn werd genadeloos afgestraft, maar zijn lef en eergevoel daarmee ook. Was het een beter gechoreografeerde herhaling van de Red Wedding _?_ Was het niet too much of a good thing?

Dank voor het aanhalen ervan, Joost: ‘The man who passes the sentence should swing the sword.’ Dat lijkt toch echt een enorme eeuwigheid geleden. (Al is het nog steeds geen winter, bedenk ik nu. Daar hoor je ze ook weinig over de laatste tijd.) Tywin gaat dat toch ongetwijfeld niet doen. Sterker: ik wend al mijn krachten en al mijn menselijkheid aan en blijf geloven in de redding van Tyrion. Ten koste van Tywin, er moet er toch één T dood. In de Driestuiversopera werd Mackie Messer gered door een deus ex machina-bode van de koningin. Een van de Goden, new ones of old ones, dat maakt me niets uit, moet zich toch willen ontfermen over de even hopeloze als hulpeloze imp aan wie ik mijn hart heb verpand?

Beste understatement : ‘She was an odd fish.’ Dame van de Vale over wijlen Lady Arryn.

Leukste rijmpje om je relatie mee uit te maken:

If you’re found in Mereen past break of day /

I’ll have your head thrown in Slaver’s Bay.

Gaat Tyrion nu echt dood? Nee! Nee! Nee! En nog eens NEE! Toch?

Beeld: HBO