Tirana – Als het vliegtuig de kustlijn van Albanië nadert, beginnen marechaussees doorzichtige zakken met persoonlijke eigendommen uit te delen.

‘Ze krijgen de spullen nu al terug, omdat de reis rustig is verlopen’, legt een politieman uit. ‘Er zitten ook vijf tientjes in voor de reis naar huis.’

Dertig Albanezen die in het vliegtuig zitten worden uitgezet naar hun moederland; het zijn opgepakte verstekelingen en uitgeprocedeerde asielzoekers. Sinds begin dit jaar vroegen 836 Albanezen in Nederland asiel aan, daarmee overstegen ze het aantal Syriërs. De kansen op een legaal verblijf in ons land zijn echter nihil, want Albanië wordt gezien als een veilig land.

‘Ik werkte in een kleine bar niet ver van Tirana’, verwoordt Edisan (21) zijn vluchtmotief. ‘Maar ik was het zat, daarom probeerde ik tijdens mijn vakantie via Nederland illegaal naar Engeland te gaan.’ Hij moet zijn familie financieel ondersteunen, omdat zijn ouders allebei werkloos zijn, vertelt hij. ‘In Albanië is er geen goed betaald werk. Ik moest wel weg.’

Gelukkig heeft hij geen geld betaald aan een smokkelbende, verzucht Edisan. ‘Een vriend van mij heeft dat wel gedaan en moest daarvoor geld lenen bij kennissen en de bank. Ook hij is de EU uitgezet en hij zit nu bovendien in de schulden.’ Zijn emigratieplannen kunnen voorlopig de ijskast in. Als straf mag hij twee jaar de Europese Unie niet in. ‘Maar als ik over twee jaar geld heb, probeer ik het vast opnieuw.’

Pask (22) werd gepakt in een haven dicht bij Manchester. ‘Ik had meer dan twintig uur in een koelvrachtwagen gezeten. Het was koud en er was ook nog eens een tekort aan zuurstof.’ Zijn reis was wel georganiseerd door een smokkelbende, maar hij wil niet vertellen wat hij betaald heeft. ‘De prijzen zijn de laatste maanden omhoog geschoten. Sommige mensen betalen wel 7500 pond voor hun tocht.’

In Albanië is ruim dertig procent van de jongeren werkloos. Ook hoogopgeleiden als Pask maken weinig kans op een baan. ‘Ik studeer psychologie in Tirana en als ik klaar ben zit niemand op mij te wachten. Nu ik twee jaar niet de Europese Unie in mag, moet ik noodgedwongen in Albanië blijven. Hopelijk vind ik een baan, maar misschien ga ik nu toch maar mijn studie afmaken. Ik heb geen andere keus.’