Rio de Janeiro – ‘Drink tot je sterft’, heeft de eigenaar van het barretje in zwierige letters op zijn bierreclame geschreven. Het is goedkoop vandaag: 3,90 real. Minder dan een euro voor een halve liter! En het is er stampvol. Binnen, buiten. Ouderen op plastic stoeltjes, jongeren, middelbaren, zwart, wit, staand en in groepjes: iedereen lacht en praat zo hard mogelijk door elkaar heen. Tussen de blote benen spelen kinderen. Baby’s gaan van hand tot hand. Intussen klinkt uit de boxen keiharde samba.

Zo ziet optimisme eruit in Brazilië. Wie denkt dat het iets te maken heeft met de toekomst, met een doel dat nagestreefd of bereikt kan worden, zit in het verkeerde land. Optimisme heet hier ‘alegría’: vreugde, blijdschap, extase. ‘Alegríaaaaaaaaa’, schalt het de drie weken van carnaval uit elke geluidsinstallatie. Het is niet zomaar vrolijkheid, maar een fundamentele staat van zijn. Alegría betekent even vergeten, ontsnappen en opladen om de volgende dreun te kunnen incasseren.

Nergens is zo weinig verzet en revolutie geweest als in Brazilië. De onafhankelijkheid werd uitgeroepen door een pruilende prins die niet terug wilde naar zijn vader in Portugal. De slavernij werd in een goedhartige bui veel te laat afgeschaft door een prinsesje toen háár vader even het land uit was. En toen de Braziliaanse keizer met zijn hof terugkeerde van een bal op een eiland voor de kust van Rio, bleek de Republiek te zijn uitgeroepen door wat militairen aan wal. Iedereen vond het best.

Nog steeds is er niets veranderd. Onder de rechtse president Bolsonaro vervallen miljoenen mensen in armoede. Politiegeweld tegen sloppenwijkbewoners is verdubbeld. Maar de mensen in de eerste trein vanuit de arme buitenwijk Pavuna naar het centrum van Rio bouwen elke ochtend om vijf uur een feestje. Ze zingen, laten eigengemaakte snacks rondgaan en alvast voorzichtig een biertje. ‘Zo kunnen we er de rest van de dag weer tegen’, vertelt een van passagiers.

Gisteravond besloot ook Viví (25) in haar half afgebouwde huisje in de sloppenwijk een feest te geven. Een van haar beste vrienden is onlangs doodgeschoten door de politie. Haar moeder kreeg na een ongelukje een zesde kind. En zijzelf werd voor het eerst afgetuigd, nadat ze als lesbienne uit de kast kwam. Er was bier en harde muziek, er werd gedanst en gelachen. Iedereen praatte de hele nacht door elkaar.