Viola Davis als Veronica en Cynthia Erivo als Belle in Widows, regie Steve McQueen © 20th Century Fox

Steve McQueen, de Britse kunstenaar en filmregisseur die woont in Amsterdam, heeft een misdaadfilm gemaakt waar zijn beroemde naamgenoot, in de jaren zeventig de personificatie van macho en cool, makkelijk in had kunnen spelen. Maar in Widows zijn dezelfde eigenschappen toebedeeld aan vrouwen, specifiek de spectaculair acterende Viola Davis in de rol van Veronica Rawlings, die een vrouwelijke crew bij elkaar harkt om een overval te plegen op het huis van een rijke politicus waar miljoenen te halen vallen.

Plot overheerst in het scenario dat McQueen schreef met Gillian Flynn, die een paar jaar geleden beroemd werd door haar verfilmde thrillers Gone Girl en Sharp Objects. Het sterke aan Widows is dat genre-elementen zoals in de Flynn-romans zijn vermengd met dieper liggende thema’s rond verdriet en verraad. Deze gaan vervolgens op in een geheel waarin de kwestie van representatie, qua ras en geslacht, onder de oppervlakte aanwezig is.

Veronica is getrouwd met de gangster Harry (Liam Neeson). Als Harry’s team overvallers tijdens een rooftocht overlijdt, staat Veronica er alleen voor. Het blijkt dat Harry een gangster had bestolen. Die wil zijn geld terug. Als dat niet gebeurt, zal hij Veronica vermoorden. Ze besluit zélf een team bij elkaar te brengen om een overval te plegen: alle weduwen van Harry’s collega’s.

De hoogtijdagen van dit soort films waren de jaren zeventig, toen die andere McQueen in meesterwerken speelde, zoals The Getaway van Sam Peckinpah en Bullitt van Peter Yates. Daarna nam vooral Michael Mann het stokje over, specifiek in Thief (1981), waarmee hij zijn kenmerkende stijl van geweld en mannelijke melancholie vestigde. Naar vooral Mann heeft McQueen heel goed gekeken. Widows opent met een prachtig shot van Veronica en Harry in bed, elkaar kussend, het zwart van haar huid geaccentueerd door het hagelwitte beddengoed. De camera blijft dichtbij; we kunnen de intimiteit voelen. Maar precies zoals bij Mann is somberheid constant aanwezig. Even later komt de onthulling dat Veronica en Harry hun tienerzoon in een tragisch geweldsincident hebben verloren.

De strijd biedt Veronica de kans op verlossing, wat betreft acceptatie van de dood van haar zoon, maar ook gezien haar leven met Harry dat bepaald werd door leugens en bedrog. Hetzelfde geldt voor haar teamgenoten, die allemaal gedwongen in de marge leven. McQueen filmt de overval alsof hij in zijn carrière nooit iets anders heeft gedaan: de spanning is zorgvuldig opgebouwd, de actie is opwindend en hard. En allemaal vrouwen. Waarbij je geen moment denkt: waar zijn de mannen van Mann toch, waar is de cool van McQueen? In Widows resoneert de politiek van gender en diversiteit, maar dat is niet de reden dat de film zo goed is. Eerder: een regisseur die de vorm waarin hij werkt volledig in de vingers heeft, die ons personages geeft voor wie veel op het spel staat.

Widows is nu te zien