In het begin van de jaren nul wist Conor Oberst met zijn Bright Eyes-albums Lifted (2002) en I’m Wide Awake, It’s Morning (2005) uit te groeien van de grote belofte tot een van de boegbeelden van de nieuwe generatie singer-songwriters. Geregeld viel de naam Bob Dylan als referentie voor de kwaliteiten van zijn muziek en teksten. Live was hij soms heel erg goed, maar ook geregeld heel erg niet. In 2011 speelde Bright Eyes zijn laatste optreden, ging Conor Oberst solo verder en maakte hij een album met Phoebe Bridgers.

Het duurde negen jaar, maar in maart verscheen voor het eerst een nieuw nummer van Bright Eyes: ‘Persona Non Grata’, aanvankelijk drijvend op piano, maar later uitwaaierend naar een breder orkestraal geluid, met een verrassende hoofdrolspeler: doedelzakken. In de popmuziek vaak gebruikt om een opzwepende rockmeezinger een extra duw in de rug te geven: ‘You’re The Voice’ van John Farnham, ‘It’s a Long Way to the Top (If You Wanna Rock ’n’ Roll)’ van AC/DC, maar bij Bright Eyes dienen ze juist de melancholie en de ondersteuning van de Keltische referenties in de tekst. En daar overheen Obersts karakteristiek flegmatische stem, die zingt: ‘Gonna scream when I sing/ Gonna die in the ring… And now you want me to be true/ To you/ Once again’.

Nu is er het volledig nieuwe Bright Eyes-album, Down in the Weeds, Where the World Once Was. Het eerste nummer waarin Conor zingt, ‘Dance and Sing’, begint fraai symbolisch met het geluid van een band die zichzelf opwarmt: de drummer die zich warm roffelt, de pianist die zijn vingers nog een keer over de toetsen laat glijden, de stemmende gitarist. De bassist al warm, dat is namelijk Flea van de Red Hot Chili Peppers. Ze vallen allemaal in na Obersts openingsregels: ‘Got to keep on going like it ain’t the end’. Net als ‘Persona Non Grata’ begint het nummer klein, in dit geval folky, en groeit het groter en groter, hier richting een gospel, en opnieuw slaagt Oberst erin een enorme hoeveelheid ideeën en instrumenten op elkaar te stapelen zonder bombastisch te worden.

De productie is zo glashelder en open dat ieder detail oplicht, of het album nu uit schelle laptopspeakers of uit de kamervullende opstelling van een audiofiel klinkt. Oberst is zelfbewust: ‘Stairwell Song’ eindigt niet alleen met de zin ‘You like cinematic endings’, maar ook met een cineastisch einde, net na een prachtige trompetsolo.

Verlies en troost lopen als een rode draad door de nieuwe teksten van Oberst, die zijn relatie en zijn broer verloor, en terugkeerde naar zijn geboortestaat. Het levert fraai geformuleerde, bitterzoete heimwee op in ‘One and Done’, met een hoofdrol voor de magistraal funky bas van Flea: ‘This room seems even smaller now than I remember it/ Hung mirrors on the walls and the ceiling/ There’s no disguising it/ There’s no denying it/ This little box fits everything there is.’

Bright Eyes – Down in the Weeds, Where the World Once Was