
Maak rechts naast die woorden een grote accolade en schrijf erachter: ‘Obama wacht af’. Hoewel de VS hier en daar een bom gooiden en wat ‘gematigde rebellen’ trainden, heb je de grote lijn er wel mee te pakken. Schrijf onder dit overzicht ‘Rusland bombardeert in Syrië’ en trek een pijl naar het nieuws van afgelopen week: ‘Obama stuurt commando’s’. Nu is het tijd om je af te vragen waarom Rusland opeens zo’n Amerikaanse reactie uitlokt, en al het bovenstaande niet.
Hoewel Obama’s buitenlandse politiek soms door commentatoren wordt samengevat als ‘Geen Nieuwe Avonturen’, zijn sommige reflexen te sterk om te onderdrukken, zelfs voor de machtigste man op aarde. Het is aardig om in herinnering te roepen dat de Amerikaanse minister John Kerry klaagde over ‘negentiende-eeuws denken’ bij Vladimir Poetin en zijn entourage: zij zouden te veel aan ouderwets machtsdenken doen. Maar de Amerikaanse regering blijkt door niets zo te worden geprikkeld als door een andere grote staat die zijn macht lijkt uit te breiden. Ook tamelijk ‘negentiende-eeuws’: de topontmoeting waar de VS afgelopen week met andere landen de toekomst van Syrië bespraken. Zonder Syriërs erbij, en uitgerekend in Wenen, waar tweehonderd jaar geleden door de grote landen de toekomst van Europa werd geregeld.
Dit alles zou er weinig toe doen als de Verenigde Staten, als belangrijkste land ter wereld, ook werkelijk resultaat zouden boeken bij hun beleid om rust te creëren in Syrië. Maar het beangstigende is: dat beleid bestaat helemaal niet. Al enige tijd schrijven deskundigen dat de regering-Obama niet alleen geen Syrië-beleid lijkt te hebben dat die naam waard is – na vier jaar oorlog! – maar zelfs geen einddoel dat met zo’n beleid dichterbij zou moeten komen. De afgelopen weken, sinds Rusland is gaan bombarderen, is het volgens Amerikaanse media helemaal chaos in het Witte Huis. Binnen Obama’s regering en in de Veiligheidsraad zijn er inmiddels aardig wat adviseurs die willen dat Obama in hemelsnaam Rusland maar ruim baan geeft om een einde aan de oorlog te verzinnen, ook al betekent dat ongetwijfeld dat Assad blijft en waarschijnlijk dat Syrië wordt opgedeeld in een paar brokken, inclusief een lap Islamitische Staat en een homp al-Nusra.
Obama’s aankondiging om Amerikaanse commando’s naar Syrië te sturen moet in het licht van dat richtingloze beleid en die verdeelde regering worden gezien. Het gaat slechts om een handvol mannen die in Koerdisch gebied blijven; het moet vooral líjken alsof de VS wat doen. Daaronder ligt dezelfde Amerikaanse wensdroom als van de afgelopen vier jaar: hopen dat het in Syrië vanzelf goed komt, zonder daar zelf iets substantieels voor te ondernemen. De grote Europese landen komen weinig verder. Daar zit een soort consistentie achter, maar niet het soort waar je heel vrolijk van wordt.