New York – Er is voor de zoveelste keer mot in Washington over het Amerikaanse zorgstelsel. De Democraten verdedigen de in 2010 ingevoerde Affordable Care Act (Obamacare), terwijl de Republikeinen die wet vorige week voor de 55ste maal hebben herroepen. Het verschil met de 54 eerdere keren is dat er nu geen president Obama meer is om de herroeping te vetoën. De Senaat buigt zich nu over de nieuwe zorgwet die de Republikeinen in het Huis hebben aangenomen – een stelsel dat lijkt op Obamacare, maar nauwelijks subsidies geeft aan arme(re) huishoudens, minder bescherming biedt aan mensen met een bestaande aandoening en belastingen verlaagt voor midden- en hogere inkomens.

Bovenstaand gevecht is nogal onthecht van wat de Amerikaanse bevolking in meerderheid wil, zo geeft peiling op peiling aan: die wil van overheidswege verstrekte zorg, oftewel een ‘single payer’-stelsel, net zoals bijvoorbeeld Canada en het Verenigd Koninkrijk. Amerikanen zijn niet dol op het ingewikkelde Obamacare, dat vaak tot hogere premies en eigen risico’s leidt, maar ze moeten ook niet denken aan een terugkeer naar de situatie van vóór Obamacare – toen verzekeraars de vrijheid hadden om ongezonde mensen te weigeren, een verzekering niet verplicht was en voor tientallen miljoenen de eerste hulp de enige toegang tot de zorg was. >

Met dit sentiment werd de Republikein Tom Reed geconfronteerd tijdens een townhall-bijeenkomst in zijn kiesdistrict in het noordwesten van de staat New York. Een vrouw die als oud-militair overheidszorg ontvangt, hield een emotioneel betoog tegen Reeds steun voor het Republikeinse plan. ‘Single payer heeft vier keer mijn leven gered’, zei ze. ‘Waarom kan niet iedereen dat krijgen?’ Van Reeds tegenwerping dat de overheid ‘niet voor iedereen kan zorgen’ werd ze pas echt boos. ‘De overheid hoeft alleen maar voor de administratie te zorgen. Dat is ook het enige wat de verzekeraars doen. Alleen doen zij het voor winst, terwijl de overheid het voor haar burgers doet.’

Single payer is volgens de conservatieve commentator Charles Krauthammer het zorgstelsel waarop de Amerikanen ‘binnen zeven jaar’ zullen uitkomen. ‘Obamacare is mislukt, maar de ironie is dat het wel geslaagd is de verwachtingen van mensen te veranderen’, zei hij tegen Fox News. ‘Mensen hebben de notie omarmd dat de overheid toegang tot de zorg dient te garanderen.’

Volgens Krauthammer kan Amerika twee kanten op: ‘naar een radicaal individualistisch systeem waar de markt de baas is of naar single payer. En het land gaat niet terug naar radicaal individualistisch.’