Amsterdamse daken

Bij het nieuwe televisieprogramma On Stage traden vorige week twee dansers op van ish, de groep die rauwe straatdans combineert met de meest uiteenlopende klassieke en moderne kunstvormen. Begeleid door live musici met als aanvoerder celliste Annie Tanger, wervelde bmx’er Dez Maarsen in de ruime tv-studio op zijn fietsje rondom de breakdancende BBoy Dietrich Pott. ish was daar op voorspraak van Romana Vrede, want in het wekelijkse kunstmagazine mag een hoofdgast kunstenaars uitnodigen die hem of haar inspireren.

Het is onderdeel van het npo-actieplan om met ‘het grootste podium van Nederland’ de noodlijdende cultuursector te ondersteunen. In november besloot het kabinet hiervoor tien miljoen beschikbaar te stellen. De npo nam de tijd om in samenwerking met podiumkunstenaars tv-theater-plannen te ontwikkelen, want theater laat zich niet zomaar filmen, zoals het persbericht onderstreepte. On Stage is een fijne formule; lekker veel kunst van makers die nou eens niet al overbekend zijn, zoals de cabaretiers en zangers die bij de praatprogramma’s van de publieke omroep mogen aanschuiven. Je mist wél informatie: naast liefdesverklaringen van Romana Vrede aan de ‘familieleden’ met wie ze zich verwant voelt, zou je willen weten dat het dansstuk van ish onderdeel is van de zogenaamde Rooftop Sessions die het gezelschap in coronatijd bij zonsop- of ondergang op Amsterdamse en Rotterdamse daken uitvoerde. En dat de spectaculaire filmpjes hiervan op YouTube staan.

Om sessie nummer drie ‘niet zomaar’ te filmen, voegde de cameraregie van On Stage een speciaal effect toe. Virtuoze hoogstandjes van de bmx’er werden vertraagd weergegeven terwijl het dansstuk doorliep, als doelpuntherhalingen bij een voetbalwedstrijd. Maar het gaat hier om een duet. En het nadeel van deze ingreep was dat de breakdancer daarbij uit beeld raakte en hun samenspel werd doorbroken.

Bij de livestreams van dansvoorstellingen waar we momenteel regelmatig van kunnen genieten, zie je soms ook dat een te ambitieuze cameravoering niet altijd werkt. Een trots aangekondigde toevoeging op het gestreamde Scala van choreografe Krisztina de Châtel was een camera die vanuit de nok van de theaterzaal een bovenaanzicht op de voorstelling gaf. Toen er nog geen dansers waren aangetreden op de ronddraaiende, spiralende trap van theatervormgever Theun Mosk, was dat bovenaanzicht even verhelderend. Maar tijdens de militante unisono en doorgeefbewegingen van De Châtels indrukwekkende verbeelding van een vijfkoppige vrouwelijke guerrilla, verstoorde het schakelen naar de nokcamera de doorgaande ‘flow’ van de choreografie. De oogstrelende belichting van het dansstuk viel bij het bovenaanzicht weg, en als kijker kon je in de zwarte vlekken op de witte trap amper dansers ontwaren.

Het andere deel van het tweeluik Feminale dat nu in de theaters had moeten touren, Arise van de door De Châtel uitgenodigde choreografe Astrid Boons, was zonder camerafratsen in beeld gebracht. Het eenvoudige, van voren genomen totaal toonde hoe drie danseressen op de zinderende soundscape van Miguelangel Clerc Parada zich probeerden op te richten terwijl ze vochten met een ritmische puls die hun lichamen van binnenuit tot hevig schokken bracht. Zo meeslepend dat je de camera als bescheiden intermediair vergat.