Antwerpen – Ze is de cocaïnehoofdstad van Europa. In het rioolwater zitten meer coke-resten dan in Londen of Parijs, steden die vele malen groter zijn dan Antwerpen met haar 520.504 inwoners. De helft van alle cocaïne die in Europa in beslag wordt genomen wordt in de haven van Antwerpen onderschept. In 2017 ging het om meer dan 41 ton. Straatwaarde: minimaal 1,55 miljard euro.

De Belgische regering start daarom met het Stroomplan, maatregelen om de drugshandel in te dammen. Havenpersoneel zal onder andere gescreend gaan worden door de Staatsveiligheid, zoals nu gebeurt in bijvoorbeeld kerncentrales en luchthavens. Ook komt er een Joint Task Force, een team van tachtig man dat operaties van drugsbendes moet gaan verstoren, bijvoorbeeld door invoerlijnen plat te gooien en criminele geldstromen droog te leggen.

Maar staatssecretaris voor Bestrijding van de Sociale Fraude, Privacy en Noordzee Philippe De Backer wil nog een stapje verder en – naar Nederlands voorbeeld – ‘ondermijningsteams’ oprichten. De huidige screening van specifiek dokwerkers wordt dan fors uitgebreid. Nu moeten die alleen een bewijs van goed gedrag overleggen en een test doen om in de haven te mogen werken, De Backer wil speciale teams die de arbeiders constant in de gaten gaan houden.

Dokwerkers, onder wie Ivan Geerts, zijn woest over het plan. ‘Wij worden weer zwart gemaakt’, moppert Geerts. ‘Een op de drie havenmedewerkers die gepakt worden voor drugshandel zijn dokwerkers. Waarom wil De Backer chauffeurs of bedienden niet permanent controleren?’ Ook de vakbond is niet over het plan te spreken. ‘In de Antwerpse haven lopen elke dag 130.000 mensen rond, waarvan 7.000 dokwerkers. De Backer vergeet al het overige havenpersoneel’, vindt Joris Kerkhofs, secretaris van het Algemeen Christelijk Vakverbond, de grootste vakbond van België. Hij noemt het voorstel ‘typisch rechts’ en vermoedt dat de gemeenteraadsverkiezingen in oktober de drijfveer achter zowel het Stroomplan als De Backers voorgestelde uitbreiding zijn. ‘De belofte was vijf jaar geleden dat de drugshandel fors zou afnemen en daar is niks van terechtgekomen.’

De bedragen die havenmedewerkers aangeboden krijgen van drugsbendes zijn fors. Een kraanbestuurder kan 50.000 euro verdienen met het verplaatsen van een container naar een ‘veilige’ plaats. Dat loopt op naar 100.000 euro als hij ook de drugs kan overladen. Een havenplanner die doorgeeft waar een container precies staat krijgt minimaal 75.000 euro.