Er is iets vreemds aan de hand als je na vijf jaar dezelfde premier nog steeds behoefte hebt om dezelfde grappen over hem te maken. In 2007, toen hij voor de vierde maal met zijn ministers de bordesfoto mocht laten maken, werd Jan Peter Balkenende nog steeds de ‘Harry Potter’ van Nederland genoemd.

Iedereen was het erover eens dat hij een man was met weinig flair, met een charisma dat op tv niet uit de verf kwam, maar toch stond hij daar weer op het bordes, met de meeste zetels van het land.

Er leek een zekere trots te zitten in het archaïsche gehalte van het kabinet-Balkenende IV. Bij de cda-ministers tenminste. Ze droegen driedelige grijze pakken en konden vervallen in een stroef ambtelijk jargon. Ze gaven te kennen dat ze niet gediend waren van de Popie Jopie-imitaties in satirische programma’s. Het lekte uit dat minister André Rouvoet van de ChristenUnie wel bij De wereld draait door wilde komen, maar alleen als hij daar met ‘excellentie’ werd aangesproken. En waarom niet? In een Nederland dat fundamenteel onzeker was over zichzelf, dat heen en weer deinsde tussen populistisch geblaat van rechts en de stotterende reactie van links, wist je in ieder geval wat je aan deze bewindslieden had. Saai maar degelijk, ‘normen en waarden’, ook al waren dat niet per se die van jou.

Maar zolang het kabinet geen blikvanger was, was de oppositie dat wel. De vvd vocht haar eigen veelbesproken stammenstrijd uit, waarbij de troefkaart Rita Verdonk (620.555 voorkeurstemmen) het veld moest ruimen ten faveure van Mark Rutte (553.200 voorkeurstemmen). Dat is geen probleem, zei Verdonk. Met zoveel voorkeurstemmen begin ik voor mezelf, niet rechts, niet links, maar recht door zee.

Oud-VVD’er Geert Wilders had de keuze al lang gemaakt: niet links, niet recht door zee, maar gewoon heel rechts

Het was een keuze die oud-vvd’er Geert Wilders al lang gemaakt had: niet links, niet recht door zee, maar gewoon heel rechts. Met een platform dat maar één speerpunt had, met een taalgebruik waar de normen waarden-politici geen brood van lustten en een filmpje dat Wilders ‘speelfilm’ noemde: Fitna, zestien minuten geknipt-en-geplakte archiefbeelden over hoe kwaadaardig de islam wel niet zou zijn.

En tegelijk was 2007 het jaar van de Hollandse gezelligheid. Het jaar waarin de immer goedgemutste Linda de Mol de grootste tv-ster van Nederland werd, waarin de best verkochte single een liedje van de al lang overleden André Hazes was (samen met Gerard Joling), waarin pvda-minister Ella Vogelaar niet van ‘probleemwijken’ sprak maar van ‘prachtwijken’, en waarin de vriendin van volkszanger Jan Smit, Yolanthe Cabau-van Kasbergen, werd uitgeroepen tot de meest sexy vrouw van Nederland. Toen de relatie twee jaar later sneuvelde en Jan Smit werd ingeruild voor voetballer Wesley Sneijder kreeg Smit een opbeurend sms’je van premier Balkenende. Hij wist een beetje hoe het was, om degelijk te zijn maar niet geliefd.

Lees de profielen in dit tijdvak (2007 tot heden):

Lees hier de inleiding bij onze dubbeldikke special:Afscheid van een tevreden natie - onze recente geschiedenis in portretten

Bekijk hier de inhoud van de hele special, inclusief alle andere tijdvakken en profielen

Nog geen abonnee en dus geen toegang tot de digitale editie? U leest De Groene digitaal al vanaf 4,95 voor één week.

De verhalen zijn ook te lezen via Blendle: Minnesma; De Mol; Kroes; Stutterheim