Buenos Aires – ‘U staat op de lijst. Dat betekent dat u niet meer naar binnen mag.’ Dat is de boodschap die veel Argentijnse ambtenaren krijgen als ze zich ’s morgens bij de poort melden. Naar schatting 25.000 ambtenaren zijn ontslagen sinds president Mauricio Macri in december 2015 aan de macht kwam.
Volgens de president zijn het allemaal spookambtenaren, die in Argentinië ñoquis worden genoemd. De bijnaam verwijst naar een gerecht dat iedere 29ste dag van de maand wordt gegeten. Het zou ook de enige dag van de maand zijn dat de spookambtenaren op het werk verschijnen, omdat dan het salaris wordt betaald.
Onder de vorige regering groeide het ambtenarenapparaat met 3,3 procent per jaar. Macri had dan ook campagne gevoerd tegen de wildgroei aan spookambtenaren en luizenbaantjes voor politieke activisten bij de overheid. Toegewijde ambtenaren hoeven volgens de president echter niet voor hun baan te vrezen.
Toch werd ook Maia Goldin (28) aan de poort geweigerd. De ingenieur werkte sinds 2012 bij staatsbedrijf Fabricaciones Militares. Ondanks Macri’s belofte zette de nieuwe directie Maia en 150 collega’s buiten de deur: ‘We hebben nooit een reden voor ons ontslag gekregen.’
De situatie van Goldin is geen uitzondering. Wat begon als een kruistocht voor meer meritocratie binnen de overheid lijkt steeds meer op een bezuinigingsronde waarbij willekeur de norm is. Het aantal dienstjaren of prestaties lijkt niet in de beoordelingen te worden meegenomen en door onzorgvuldigheden worden zelfs zwangere vrouwen en ambtenaren met een handicap ontslagen, terwijl dat verboden is.
Hoewel de regering bij haar aantreden beweerde alleen capabele professionals in dienst te nemen, wijkt Macri – net zoals zijn voorgangers – regelmatig af van benoemingsprocedures. Zo werd onlangs Inés Zorreguieta (zusje van koningin Máxima) per decreet voor een coördinerende functie benoemd, zonder dat ze aan de minimumeisen voor de baan voldoet.
Voorlopig melden Maia Goldin en haar collega’s zich iedere ochtend bij de fabriek om te voorkomen dat ze van werkweigering worden beschuldigd. Ondanks de ernst van de situatie hebben de duizenden ontslagen ambtenaren de term ‘ñoqui’ als geuzennaam omarmd. Ook hebben ze een ludieke manier gevonden om aandacht te vragen voor hun lot: tijdens protestmarsen delen ze gratis ñoquis uit aan het publiek.