Sinds wetenschappers de ongekende mogelijkheden van gentechnologie ontdekten, haalt deze controversiële wetenschap met grote regelmatig de voorpagina’s. Van meet af aan weerklinkt ook de eis om paal en perk te stellen aan deze sector, maar intussen wordt de controverse alleen maar groter. Na het schaap, de muis, de geit, het rund en het varken zijn Amerikaanse wetenschappers er nu in geslaagd om een poes te klonen. Rijke dierenliefhebbers kunnen in de handen wrijven, het klonen van overleden huisdieren lijkt steeds dichterbij te komen.

Of de volgende stap kinderen op bestelling zal zijn, is een retorische vraag. Een Engels echtpaar «bestelde» immers een kind om zo het leven van hun zieke zoontje te redden. De Britse overheid gaf de ouders de toestemming om via in-vitrofertilisatie een kind te krijgen dat de nodige stamcellen kan leveren om de zeldzame ziekte van hun zoontje te genezen. Hoe het kind later zal reageren als het te horen krijgt dat het niet door de ooievaar is gebracht maar uit de menukaart van het ziekenhuis is gekozen, blijft een open kwestie. Artsen verdedigen het gebruik van de techniek door te stellen dat ze er geen probleem mee hebben zolang het om een gewenst kind gaat, maar welk kind dat het leven van een broertje of zusje kan redden, zou niet gewenst zijn?

Ook op andere gebieden zorgde gentechnologie de afgelopen week weer voor de nodige ophef. Door het octrooi dat het Amerikaanse bedrijf Myriad Genetics verkreeg op de zogenoemde borstkankergenen, zullen andere centra die de techniek toepassen worden verplicht om het onderzoek in Amerika te laten uitvoeren, wat niet alleen onpraktisch is, maar ook het prijskaartje voor de patiënt fors verhoogt. Patiënten die nu driehonderd euro betalen, moeten straks drieduizend euro ophoesten voor een, misschien wel minderwaardig, onderzoek. Myriad Genetics gebruikt immers een geautomatiseerde routinetest waarbij fouten over het hoofd kunnen worden gezien, zeggen Europese onderzoekers die het onderzoek veelal handmatig uitvoeren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel Europese erfelijkheidscentra en kort geleden ook de Belgische minister van Volksgezondheid Magda Aelvoet en haar Nederlandse collega Els Borst protest aantekenden tegen het verleende octrooi. De economische motieven die achter het prijskaartje schuilgaan en het verkregen octrooi brengen de rechtvaardige toegankelijkheid van geneeskundige behandelingen in gevaar. Voor de ontwikkeling van medicijnen kan zo'n octrooi een stimulans zijn, maar in dit geval gaat het ook om de toepassingen en dat maakt dat velen het octrooi te ruim vinden.

Het patenteren van menselijke bouw stenen is niet zonder risico, het is vreemd dat een bedrijf het alleenrecht krijgt op een onderdeel van het menselijk lichaam.