Sydney – De waarschuwingsbordjes langs de kliffen van Sydney vallen tijdens een eerste wandeling nog niet zo op, daarvoor is het uitzicht te indrukwekkend. Aan de ene kant de wolkenkrabbers en het beroemde Opera House, aan de andere kant de steile kliffen en tientallen meters daaronder de Stille Oceaan. Maar wie goed kijkt, ziet ook bewakingscamera’s en bordjes: wie in geestelijke nood is, kan 24 uur per dag hulp krijgen.

Suïcide is de belangrijkste doodsoorzaak voor Australiërs tussen 15 en 44 jaar oud.

Zeker 45 procent van de eilandbewoners krijgt op een moment in zijn leven te maken met geestelijke klachten. Het belangrijkste probleem is dat er niet wordt gepraat. Dat is opmerkelijk, want Australiërs zijn goed in het maken van een praatje. Maar mentale problemen bespreken is geen vanzelfsprekendheid, ook niet onder vrienden of familie. De cultuur is nu eenmaal dat altijd alles goed gaat, dat niemand zichzelf te serieus moet nemen en kom, we nemen nog een biertje.

Het taboe op lastige gesprekken is zó groot dat er een jaarlijkse nationale dag is in Australië: R U OK? (Are you okay?) Op die dag in september wordt men aangemoedigd om op ‘een oprechte en betekenisvolle wijze’ aan vrienden, familie en collega’s te vragen of alles wel goed gaat.

Zeker onder de traditionele bewoners van Australië, de vaak zo gemarginaliseerde Aboriginals, zijn er veel geestelijke klachten. Maar ook in het doorgaans welvarende, hoogopgeleide, ontwikkelde en onbezorgde Bondi Beach in Sydney zijn er problemen met de geestelijke gezondheid.

En dus komt elke vrijdagochtend om zes uur een bontgekleurd groepje mensen aan het strand bijeen: de in fluorescerende kleding gehulde praatgroep van Onewave. De beweging uit Bondi, die inmiddels wereldwijd op honderdvijftig stranden dit soort bijeenkomsten houdt, is opgericht door surfers. Het concept: eerst praten over geestelijke gezondheid, daarna samen surfen of zwemmen.

Wie nieuwsgierig is en bij de groep in het koude zand gaat zitten, wordt zonder meer verwelkomd. Het zijn niet alleen jonge, fitte mensen in wetsuits en met surfplanken, maar ook een bejaarde man en expats sluiten aan. Iemand vertelt over hoe om te gaan met tegenslagen in het leven. Een ander leest een gedicht voor. De toon is luchtig en respectvol, niemand wordt veroordeeld. Er wordt gelachen en er is applaus voor hen die hun verhaal doen.

De opluchting is bijna voelbaar: hier, aan het strand vroeg in de ochtend wordt er eindelijk écht gepraat.