Dit was de zomer van Lieke Martens, Dafne Schippers en Janine Abbring. Kampioenen, van wie Janine de grootste ontdekking is. Ze stal hoofd en hart (althans de mijne). Haar verdiensten (en die van haar gasten) worden voor de Groene-site op de voet gevolgd door Joost de Vries, dus genoeg daarover. Voor het nieuwe seizoen losbarst nog een laatste stuk over de zomerprogrammering. Beginnend met mijn guilty pleasure: BBC’s The Great British Bake Off bij MAX. Ja, de wereld gaat te gronde, maar eten is, tot het zo ver is, niet alleen noodzaak maar ook troost. En hoewel de Engelse dames-dubbel-presentatie met malle stemmetjes en andere ongein het niet haalt bij die van navolger Heel Holland bakt door André van Duin, laat staan door Martine Bijl, vormen jury Mary Berry en Paul Hollywood een minstens even goed koppel als Janny van der Heijden en Robèrt van Beckhoven. En de BBC wint het zonder meer met het deelnemersveld, qua diversiteit en kwaliteit. Het aanbod van amateurbakkers zal ook groter en gevarieerder zijn. Dat Nadiah Hussain, geboren in Bangladesh, vorig jaar won, is massaal bejubeld en leverde haar een eigen programma op.
Dit ultieme feel-good-programma kende zowaar en godlof een heus schandaal. Deelneemster Diana had het ijs van concurrent Iain voor de Omelet Sibérienne uit de vriezer gehaald (het stond in de weg en hij had zijn eigen vriezer moeten gebruiken, zei ze) en ze vergat(?) het terug te zetten. In begrijpelijke ontzetting flikkerde Iain gesmolten ijs met gebak en al in de afvalbak en beende weg. Waarop producent en omroep hem dwongen voor de camera excuses aan te bieden voor zijn gedrag, terwijl ze met geen woord repten over de schuldvraag. Bovendien werd hij tot afvaller verklaard want hij had de jury niets kunnen tonen. In de volgende aflevering bleek er plots nog een bakker minder te zijn: Diana was ziek geworden, volgens de BBC. En da geloofde gij? Heerlijk je over zulk triviaal onrecht druk te kunnen maken. Ach, de Groene-lezer kijkt toch niet. Dat MAX aansluitend nog een andere jaargang erdoor jaste werd ons thuis van de zoetigheid te veel: afgehaakt. Dat dan weer wel.
Nieuwsgierig was ik naar rising star Floris Kortie. Krampachtig begonnen bij Podium Witteman ontwikkelde hij zich met zijn weetjes, spelletjes en kennis van de materie tot prettige Dritte im Bunde met Witteman en Mike Boddé. In dat programma deed hij een oproep: wie gaat er deze zomer naar een muziekfestival en wil mij mee hebben? Iedereen die zich voor zoiets aanmeldt verklaar ik voor gek, maar de voyeur in mij, plus de aarzelaar die zich afvraagt of hij niet zelf eens naar zo een prestigieus festival zal gaan om een smak topmuziek in korte tijd te consumeren (als binge-watching), deed me wel kijken naar Klassiek viert de zomer (NTR).
Oef. Ik ben zelf een van die talloze witharige koppen met goed pensioen die concertzalen zo weinig aantrekkelijk maken voor jongeren, dus heb ik geen recht van spreken. Of juist wel. Maar de introductie van het programma is meteen buitengewoon misleidend. We zien goodlooking Floris blij met een vlieger op het strand, blij met een biertje op het strand, blij met een jonge meid die hij insmeert op het strand, blij met een accordeon op een podiumpje en blij in een open sportauto. Om daarna een programma te zien waarin mijn leeftijdgenoten, sommige kras, andere wankel, in het Engelse Aldeburgh, het Ierse West-Cork of het Noorse Bergen een vakantiehuis of hotelkamer betrekken, concerten bezoeken, die in nietszeggende termen nabespreken, vertellen wat muziek voor hen betekent (veel) en zo mogelijk de woning van een vermaard componist of uitvoerend muzikant bezoeken. Dat van Benjamin Britten lukte, dat van Edvard Grieg niet, want de helling is te steil voor Hans en Audrey Capel die voor het eerst een groepsreis geboekt hebben. Bepaald geen schande en heel verstandig dat ze geen heupbreuk voor de tv riskeren. Ze komen wel bij het levenskleine beeld van Grieg (die 1.52 meter mat) en daar biedt Floris aan een foto te maken met Edvard in het midden. Leuk voor later.
Floris spreekt achteraf flauwe commentaartjes in (‘galant Hans, je vrouw een handje te helpen’; ‘pas op het drempeltje Hans’, als die dreigt te struikelen). Dat de natuur overweldigend is wordt herhaaldelijk genoemd en behoorlijk in beeld gebracht, maar daarvoor heb je beduidend betere programma’s. Er zijn mini-gesprekjes met uitvoerend kunstenaars, zoals Isabelle van Keulen die haar toegift op de viool van de negentiende-eeuwse schatrijke meesterviolist Ole Bull, mentor van Grieg, mag spelen. Helaas, het doet weinig aan NTR en de kunsten denken en veel aan MAX en We zijn er bijna (bejaarden in caravans op groepsreis). Bij het afscheid bedankt Floris betrokkenen dat hij mee mocht en in Aldeburgh zie je hoe blij dat echtpaar is van de camera verlost te worden. Maar Floris is een aardige jongen die heel wat kan en ik verheug me op de eerste Podium Witteman op zondag 17 september.
Dan maar mijn favoriet, die nooit teleurstelt: Baardmannetjes. Nico de Haan en Hans Dorrestijn vogelkijkend. Drie seizoenen trokken ze langs natuurgebieden, deze keer bezoeken ze steden. Menigeen zal ook dit oubollig vinden, met soms ingestudeerde dialoogjes, gehakketak en herhaling van zetten. Maar alleen al de aflevering over Groningen (stad en Zuidlaardermeer) leverde zoveel verrassende informatie, prachtige vogels, leuke gesprekken en heerlijke door Dorrestijn geschreven teksten op dat geluk opeens heel gewoon werd. Ooit waren ekster en vlaamse gaai bezienswaardigheid voor een stadskind. Nu zie je ze daar overal, niet omdat er meer zijn maar omdat ze de kraai en de jagende mens ontvluchtten: ze zijn vermereld (neologisme van De Haan). Dorrestijn staat paf als hij hoort dat een lievelingsboek uit zijn jeugd, Hans de torenkraai, geen kraai maar een kauw als hoofdpersoon heeft – die vogel die zo schitterend grijs en zwart combineert (een kraai zou immers nooit in een toren nestelen). Als ik voortaan bij Havelte de kolonie zwarte vogels zie weet ik nu dat dat geen kraaien maar roeken zijn: kraaien leven verspreid. En wist u dat in het spoor van nieuwkomer zeearend raven bij ons gaan nestelen, die leven van wat de arend overlaat van grote prooien?
In het Groninger park ziet Dorrestijn een boomklever en kan zijn geluk niet op. Ook niet als ze bij het Zuidlaardermeer zijn ‘wensvogel’, de geoorde fuut, zien. Die gouden tooi in combinatie met een vuurrood oog: menige couturier had het niet kunnen bedenken, zegt Hans. Die de roerdomp beschrijft als een te uitzonderlijk verzinsel op hoge poten, heks en tovenaar ineen. Nico ziet voor het eerst van zijn leven hoe een schuwe mannetjesgaai een vrouwtje voert ter voorbereiding op het broedseizoen. Wij zien het ook en beseffen het voorrecht. Die fuut trouwens, die kan negen maanden van het jaar niet vliegen: te korte vleugels. Die groeien even aan, zodat hij bij de Middellandse Zee kan overwinteren. Is dat niet wonderbaar?
The Great British Bake Off, MAX, dagelijks, NPO 1, 19.00 uur.
Floris Kortie (presentatie), Klassiek viert de zomer, NTR, vrijdags, NPO 2, 19.20 uur.
Nico de Haan, Hans Dorrestijn (presentatie), Baardmannetjes, vrijdags, NPO 2, 21.15 uur