WASHINGTON – In de weken en dagen voor de val van Bagdad vergaarde de Iraakse minister van Informatie Mohammed Saeed al-Sahaf in de westerse wereld een zekere faam als lachwekkende verschijning. Door zijn opzichtige leugens («We hebben zojuist het vliegveld veroverd en schoongeveegd», «Alle Amerikanen zijn afgeslacht», «De ongelovigen vluchten als ratten», et cetera) verwierf deze spindoctor zelfs een soort cultstatus. Er kwamen dvd’s, T-shirts, kofï¬?emokken en websites (zoals welovetheiraqiinformationminister.com en BaghdadBob. com) die tot op de dag van vandaag zijn uitspraken verzamelen. Vliegtuigmaatschappij Ryanair gebruikte zelfs beelden van hem in een reclamespot.
Het Pentagon heeft zojuist een rapport vrijgegeven, te downloaden via de website van het tijdschrijft Foreign Affairs, waaruit onder meer blijkt dat Saeed al-Sahafs directe baas waarschijnlijk de enige was die de berichten geloofde. Uit vele interviews met gevangen genomen topmannen uit het Saddam-regime en uit honderdduizenden in beslag genomen ofï¬?ciële Iraakse documenten concluderen Amerikaanse, met het leger meegereisde historici, niet alleen dat Hoessein tot op het allerlaatste moment niet kon geloven dat de Amerikanen daadwerkelijk zouden binnenvallen, maar ook dat hij dagen na de inval op een goede aï¬oop bleef vertrouwen. Toen de invasie al tien dagen onderweg was, gaf Hoessein zijn eerste secretaris de opdracht om China, Frankrijk en Rusland te adviseren nog even te wachten met het vragen om een wapenstilstand, die de aanwezigheid van de «coalition of the willing» in zijn land immers in zekere zin zou legitimeren. Saddam geloofde dat er meer in zat. Hij was er werkelijk van overtuigd, zo vertelden zijn tweede man Tariq Aziz en verscheidene ministers en topambtenaren vanuit hun gevangeniscel aan de legerhistorici, dat de invasie een halt was toegeroepen en dat de Amerikanen «wegzakten in de modder van vernedering».
En de massavernietigingswapens? Zelf wist Saddam Hoessein dat Irak ze niet meer bezat. Ook Ali Hassan al-Majid, oftewel «Ali Chemicali», wist het. Maar Saddam Hoessein vertelde het aan nagenoeg niemand in de regering of de legertop, waardoor zelfs na de Amerikaanse overwinning vele hooggeplaatste Irakezen er in ondervragingen nog altijd niet van overtuigd waren dat de massavernietigingswapens waren vernietigd of verdwenen. Saddam Hoessein wilde het «geheim» van de afwezigheid niet prijsgeven, zo vertelde hij aan de gevangen genomen opperbevelhebber van de Revolutionaire Raad, omdat de wapens zijn status in de Arabische wereld vooruit hielpen en om een aanval van Israël te voorkomen.
En Mohammed Saeed al-Sahaf zelf? Niet al zijn uitspraken stonden achteraf gezien lachwekkend ver van de waarheid. Vooral zijn apodictische gaven zijn destijds nogal onderschat. Zo zei hij vlak voor de val van Bagdad: «Ik kan u verzekeren dat die schurken in de toekomst ooit zullen erkennen hoe stom ze zijn en hoe ze zaken pretenderen die nooit hebben plaatsgevonden.» Een paar weken later gaf Bush een speech voor een spandoek met de tekst: «Mission accomplished».