De afgelopen jaren zijn weinig talenten uit de eigen jeugd bij Ajax doorgebroken. Tim de Cler, Andy van der Meijde, Richard Knopper en Cedric van der Gun komen uit de opleiding. Zij hebben het niveau van Ajax 1 gehaald. Maar het is niet een nieuwe lichting Nederlands-elftal spelers. Dit in tegenstelling tot de groep met spelers als Davids, Reiziger, Kluivert, Seedorf en Reuser.

Een reden voor de geringe doorbraak hadden de trainers en beleidsmakers van Ajax wel. Het zou namelijk moeilijker zijn geworden. De stap van de jeugd naar het eerste elftal is groter dan vroeger. Dit komt vooral door de grote druk die tegenwoordig op voetbal staat. Tijd om een speler rustig in te passen is er niet meer. Een voetballer moet er meteen staan, aldus de kenners bij Ajax.

Gelukkig helpen Rafael van der Vaart en Johnny Heitinga deze redenering om zeep. Het tweetal toont aan dat een talent op zijn zeventiende al rijp kan zijn voor Ajax 1. Een echt grote voetballer onderscheidt zich, hoeft niet te rijpen bij een tweede elftal en hoeft zelfs niet uitgeleend te worden, zoals de laatste tijd bij Ajax ook gebruikelijk is.

Het herkennen van echt talent en de durf van een coach om de speler te brengen, zijn nodig. Hans Westerhof liet Van der Vaart, toen nog maar net zeventien, in Ajax 1 debuteren. Van der Vaart kwam uit de A1. Hij had twee keer met het eerste meegetraind. Ook Co Adriaanse herkende de speciale kwaliteiten van Van der Vaart en promoveerde hem tot vaste linkshalf ten koste van Richard Witschge, die hij helaas helemaal afdankte voor Ajax. Van der Vaart was vorig seizoen al een van de betere spelers van Ajax. In dit prille seizoen is hij uitgegroeid tot de beste speler van Nederland. Twee weken geleden maakte hij op achttien jarige leeftijd zijn debuut bij het Nederlands elftal.

Ook Johnny Heitinga is zo’n uitzonderlijk talent dat het tweede elftal niet nodig heeft. Als Co Adriaanse hem hetzelfde grenzeloze vertrouwen geeft als hij Van der Vaart gaf, wordt Heitinga de volgende Ajacied die debuteert in Oranje. In de «barre» tijden die zijn aangebroken omdat we het WK missen, geven Van der Vaart en Heitinga hoop. Niet alleen voor het Nederlands voetbal. Ook voor de Ajax-liefhebber. Want het is toch nog mogelijk dat Ajax-talenten op jonge leeftijd doorbreken en echte toppers worden.