Zuchtend begint het jongetje met één vinger iets te typen. Een voor een zien we de typeletters op een wit vlak verschijnen. ‘The next day’ komt er te staan. Het is een tussentitel zoals je ze vaak ziet in politieseries. Ratelend wordt zo'n tussentitel op het beeld geprint, alsof het een zinnetje is uit een getypt procesverbaal, of - bij grotere snelheid - een telexbericht. Maar in de televisieserie Baily Kipper is zo'n streng getypte tussentitel een unicum. Tussentitels tuimelen hier bij voorkeur vrolijk door het beeld, komen bonkend uit de lucht vallen of ontstaan uit een draaikolk van gekleurde letters. Soms zijn ze krasserig getekend met felgekleurde stiften. Dat heeft Baily Kipper natuurlijk gedaan, het elfjarige jongetje dat in deze Amerikaanse serie centraal staat.
Iedere aflevering beslaat een paar pagina’s uit Baily’s dagboek. Pagina’s is alleen niet het juiste woord, het dagboek bestaat alleen op video. Niet dat het jongetje de hele dag rondloopt met een camera voor z'n snufferd. Niemand in het gezin van Baily heeft in de gaten dat er voortdurend wordt opgenomen. Het hele huis is vergeven van de verborgen camera’s. Ze zitten in de oven, achter het buffet, hangen aan de plafonds of zijn verstopt in een broche op een truitje geprikt. Die miniscule cameraatjes hebben de vorm van een oogbal. (Diezelfde oogballen die bij ons in het anti-zwartkijkersspotje op de bank tv zitten te kijken.) Het zijn de ogen van Baily, en hij noemt ze ‘spy balls’. Ze houden iedereen en alles in de gaten. Tot Baily zich aan het einde van de dag in zijn geheime regiekamertje opsluit om de opnames te bekijken. Het wachtwoord is Rosebud of Spielberg, en binnen droomt Baily over zijn toekomst als regisseur. Hij is al een eind op weg, want te midden van bergen apparatuur fabriceert hij zijn eigen dagboekfilmpjes. Tenminste, dat wordt gesuggereerd. En de drie presentatoren van Villa Achterwerk doen daaraan mee. ‘Baily Kipper heeft deze aflevering zojuist afgemonteerd. En ook het geluid heeft hij zelf afgemixt.’
De jeugdige kijkers worden bedrogen: onder de serie staat niet de handtekening van het elfjarige jongetje. Maar het is bedrog over bedrog. De serie gaat over het manipuleren van de werkelijkheid. Nadrukkelijk laat het jongetje zien hoe hij de beelden die hij heeft opgenomen, transformeert. Hoe hij ze integreert in zijn eigen verhaal, zijn ‘point of view’ zoals hij zelf zegt. Voor dat manipuleren heeft Baily de meest fantastische apparaten in zijn regiekamer staan, die hij zelf heeft gemaakt van tweedehands spullen. Hij kan iedere persoon in beeld andere kleren aantrekken, ronddraaien, doen verdwijnen of vervangen door een aap of stripfiguurtje. Als vader boos is, komt er rook uit z'n neus en lanceert hij zijn eigen hoofd. Na een spectaculair effect zien we Bailey in zijn regiekamertje ‘Yes!’ roepen.
Het leuke is, dat de verhaaltjes overzichtelijk zijn, en beperkt tot huiselijke taferelen. Binnen die beperkingen gaan alle remmen los. Samen met de Amerikaanse regisseur laat het jongetje zien wat je allemaal kunt doen met beeld en geluid. Binnen het doorsnee gezin is de kleine manipulator de creatieveling. Hij weet alles af van technische apparatuur, hij is geen computer-nerd. Dat is het jonge broertje van Bailey, die altijd en eeuwig voor een videospelletje hangt en die niets ziet van zijn omgeving. In tegenstelling tot Bailey, die meer ziet dan menig ouder zich zou wensen.
Rubriek
Bedrog over bedrog
Iedere zondagochtend te zien in Villa Achterwerk. Het programma wordt op maandagavond om 18.00 herhaald.
Met een brede armzwaai schuift de vader de computer van zijn zoontje opzij. Voor de neus van zijn de verbouwereerde knul verschijnt een heel wat ouderwetser apparaat. ‘Dit is een schrijfmachine’, zegt vaderlief. ‘Het is net zo goed als een computer, alleen zitten er minder toeters en bellen aan.’
www.groene.nl/1997/23