Daar moest hij weer vol in de stijgbeugels, de 68-jarige cabaretier die in juni zijn ‘stap opzij’ met duidelijke opluchting had aangekondigd. Na de monsterzege van ‘zijn’ prachtige burgemeesters Virginia Raggi (38) in Rome en Chiara Appendino (32) in Turijn was duidelijk dat de beweging nu op eigen benen stond. Ruimte aan de nieuwe generaties, en hij ging het allemaal van afstand volgen.

Maar zo pakte het niet uit. De eerste drie maanden in Rome van ‘Calamity Virginia’, zoals de burgemeester is omgedoopt door de Italiaanse pers, waren inderdaad rampzalig. Tot op heden heeft Raggi nog steeds niet haar wethouders bijeengeschraapt. Als kegels rolden ze afgelopen zomer om, de wethouders die ze op sleutelposities had benoemd. Haar solistische optreden leidde tot grote onvrede binnen de Vijf Sterren Beweging, waar het ‘één voor allen en allen voor één’ de heilige wet is. Als een oplaaiend bosvuur was ineens iedereen tegen iedereen, leiderschap ontbrak, de monsterzege dreigde zich tegen de jonge beweging te keren.

En dus zit er niets anders op. Op de tweedaagse van Palermo kondigde Beppe Grillo aan dat hij weer alle touwtjes strak in handen zal nemen. ‘Met alle angst, hartkloppingen, slapeloze nachten en schade aan mijn privé-leven die het met zich mee zal brengen’, zei hij met een vermoeide glimlach. De aankondiging leidde tot opluchting en ontspanning binnen de gelederen. ‘Als Beppe weer onze leider is, komt het goed’, zei parlementariër Alessandro Di Battista, een van de twee grootste talenten van de beweging.

De grote menigte die was toegestroomd naar Palermo leek na deze aankondiging zelfs ruimhartig bereid om de splijtzwam Virginia Raggi te vergeven. Ze had zich de eerste dag van de manifestatie verstopt in Rome, met als excuus een huis dat spontaan was ingestort, zoals zo vaak gebeurt in Rome. Pas op zondag durfde ze zich in Palermo te vertonen, toen alle groten al waren geweest en het podium alleen voor haar was. Maar ze moest eerst langs Beppe Grillo, die haar opwachtte in de lobby van het hotelletje waar hij zijn intrek had genomen. ‘Een goed gesprek’, zei Virginia dapper glimlachend toen ze naar buiten kwam. Ze leefde in ieder geval nog.