Samen verdeelden deze partijen de buit en samen dachten ze het eeuwige leven te hebben. En iedereen was gelukkig. Totdat de schatkist was leeggestolen, het vertrouwen inzakte en de Operatie Schone Handen begon. Tot overmaat van ramp vielen ook de dierbare communisten van hun geloof af, waardoor de christen-democraten hen niet meer konden gebruiken als boeman.
En zo duikelden de partijen van de middengroepen in hun zelfgegraven graf. Waar moesten hun kiezers nu naar toe? Wie zou het kolossale vacuum vullen dat zo plotseling was ontstaan?
We weten welk trio in dat gat is gesprongen. Silvio Berlusconi kwam aan de macht dank zij zijn imago, zijn media-imperium en de immense behoefte van de middenklassers om opnieuw gelukkig te worden. Gianfranco Fini profiteerde met zijn opgekalefaterde neofascistische partij van de typische ruk naar rechts van middengroepen in crisissituaties. En Umberto Bossi, leider van de noord- Italiaanse protestbeweging tegen de oude politiek, diende om de as Berlusconi-Fini aan een parlementaire meerderheid te helpen.
Ik ga zelfs geen samenvatting proberen te geven van de chaos die dat trio in zes maanden tot stand heeft weten te brengen. Maar de eerste keer dat de kiezers hebben kunnen spreken, hebben ze luid en duidelijk gezegd dat ze deze uit conflicten opgetrokken regeringscombinatie niet meer willen. Dat was in de lokale verkiezingen van afgelopen zondag (de Europese verkiezingen van juni vonden nog plaats in Berlusconi’s wittebroodsweken).
In recordtijd hebben de middenklassers hun vertrouwen in Berlusconi opgezegd. Dank zij hen begint de opgeblazen ballon die zijn partij Forza Italia is, leeg te lopen. Waar zijn de middenklassers naar toe gegaan? Naar ultra- rechts, vanwege de law-and- order. Naar links, omdat ook voor de middengroepen sociale rechtvaardigheid een groot goed kan zijn. En naar het centrum, het oude vertrouwde centrum van de uit haar as herrezen christen-democratische partij, die zich nu Volkspartij noemt.
Ondanks zijn leeglopende ballon is Berlusconi nog niet weg. Hij zint op een plan om zijn coalitievijand Bossi te liquideren. Maar zonder Bossi is het direct crisis, omdat Berlusconi en Fini dan hun meerderheid kwijt raken. Bossi zit dus op de wip. Maar om de bordjes te verhangen heeft hij de ex-christen-democraten en de ex-communisten nodig. Voor deze in een nieuw jasje gestoken oude partijen van links en van de middengroepen liggen dus grote kansen voor het grijpen.
Berlusconi’s positie is intussen verder verzwakt nu justitie hem van corruptie verdenkt. Kijken hoeveel schade en chaos hij nog zal aanrichten. En kijken hoe lang hij het nog volhoudt onder het offensief van justitie en de middengroepen.