Deze week hebben wij de leerlingen iets moois gegeven. Ik schrijf hier vaak over wat er allemaal mis gaat bij ons op school, maar deze week ging alles goed. Ik doel op de musical die wij, docenten, voor onze leerlingen hebben opgevoerd. Die zat goed in elkaar, de voorstellingen verliepen vrijwel vlekkeloos, de leerlingen waren onder de indruk en hadden iets om over na te denken. Ik heb niemand gehoord die niet enthousiast was, leerling noch docent. Ikzelf dacht, na de vijfde en laatste opvoering: dat hebben we toch ook maar gedaan op ons grote zwarte vmbo.

De musical, Wannabe geheten, maar je zou het ook een toneelstuk kunnen noemen met liedjes tussendoor, was geënt op de formule van Idols maar had ook een spannend verhaal. De mooie Marokkaanse Aicha, een van de kandidaten, valt in de kwartfinales af en wordt, teleurgesteld, een gemakkelijke prooi voor loverboy Rico, die zich voor producer uitgeeft en Aicha van alles in het vooruitzicht stelt, onder meer een carrière als zangeres. «Rico regelt het voor je als jij naar Rico luistert», en «zoveel geld, dat ken jij niet eens uitgeven».

Leerlingen reageren, daarom was het leuk voor ze op te treden. Natuurlijk, ze reageren op hun docenten die daar nu verkleed op het podium rondlopen en heel anders doen dan normaal, maar ze reageren ook sterk op het verhaal. Ze kiezen direct partij en zitten er dan helemaal in. Als de gladde loverboy succes lijkt te gaan boeken bij de teleurgestelde Aicha beginnen ze boe te roepen, en zelfs kreeg Aicha — door een Marokkaanse docente gespeeld — «Haram! Haram!» naar het hoofd geslingerd. Lang geleden al hebben leerlingen mij eens uitgelegd dat haram zoveel betekent als «mag niet», varkensvlees eten bijvoorbeeld is haram, hoererij uiteraard ook. De leerlingen hadden heel goed in de gaten waar het met Aicha naartoe dreigde te gaan, en volgden de ontwikkelingen aandachtig.

Ja, het was opvallend hoe stil ze werden. Mijn eigen leerlingen, die van de praktijkschool, maakten hun reputatie waar en waren aanvankelijk de luidruchtigste, maar ook zij moesten zich ge wonnen geven, overdonderd als ook zij binnen een kwartier, twintig minuten waren door de wending die dat brave Idols (Wannabe) plots nam, door de mooie liedjes tussen de scènes, door de videobeelden op het scherm van vier bij vijf meter dat als achterwand van het podium fungeerde. Op dat scherm zagen ze de loverboy in zijn snelle auto aan komen rijden, ze zagen hem uitstappen en uit beeld lopen om een moment later op het podium te verschijnen. De kleine Marokkaanse Karim met zijn engelengezichtje, toch niet te beroerd om de veel grotere Antilliaanse Judith af te persen (al betreft het dan maar vijftig eurocent), die kleine Karim vroeg de docent die naast hem zat of dat een echte auto was en hoe die auto dat podium op kon rijden. Hoeveel televisie het jochie ook kijkt, hoezeer hij ook aan video gewend is, deze middag was hij betoverd, hij kwam ogen en oren te kort. Het was vermoedelijk ook voor het eerst dat Karim in iets als een theater zat, en Karim was niet de enige.

Vanaf het moment dat de contouren van het drama zich begonnen af te tekenen waren de leerlingen muisstil. Ik stond er zelf ook van te kijken. Was het dan zo goed wat we hier opvoerden? Al zeg ik het zelf: ik geloof van wel. Al was het bedacht en uitgevoerd door amateurs, docenten van ons vmbo, wat we hier opvoerden was het niveau van schooltheater ver ontstegen.

Laat ik de namen noemen van hen die Wannabe gecreëerd hebben: Ron Dekker en Peter Smit. Hoe vaker we het opvoerden, hoe beter ik ben gaan begrijpen hoe goed het in elkaar zat. De Idols-achtige setting sprak leerlingen natuurlijk aan, maar de machinaties van de loverboy spraken evenzeer tot de verbeelding. Hij was het kwaad dat overwonnen moet worden, zijn sinistere aanwezigheid gaf het stuk diepgang. De stilte in de zaal sprak boek delen. De door de band gespeelde liedjes fungeerden als een koor, gaven commentaar op iedere nieuwe ontwikkeling. De beelden die tijdens de liedjes werden geprojecteerd deden hetzelfde, nooit echt moraliserend, altijd speels. Nog nooit heb ik zo veel leerlingen zo lang zo stil gezien.

Ik besef: ik maak schaamteloos reclame. Maar het gaat hier niet om mij. Eigenlijk zou dit stuk op veel meer vmbo’s opgevoerd moeten worden, een betere introductie op het thema van de loverboy is er niet. Als je als docent met je klas bent gaan kijken, heb je wat om over te praten.

En ik zie ze op ons vmbo rondlopen, de meisjes die gevoelig zouden zijn voor loverboys, die niet uit een warm nest komen en die, materialistisch als ze vaak zijn, en niet al te slim, makkelijk verleid zouden kunnen worden. Ga Wannabe met ze bekijken, praat erover, en ze zijn in ieder geval gewaarschuwd. Ik zie ook de jongens lopen die over een paar jaar zelf loverboy zouden kunnen zijn. Nee, we zouden deze «productie» na vijf voorstellingen voor eigen publiek niet zomaar weg moeten gooien.