Maar as is verbrande turf en trouwens, als Rottenberg er niet was geweest, had Adelmund nu misschien nog gewoon bij de FNV gezeten.
Maar is het slim als ze nu voorzitter wordt? Ik denk het niet. Want zelfs al blijft Adelmund tegelijkertijd kamerlid, ze zal niet meer de rol in de fractie kunnen spelen die ze nu heeft. En die rol is knap groot. Het is voor een belangrijk deel aan haar te danken dat de fractie de laatste tijd eindelijk weer wat zelfvertrouwen begint uit te stralen, zich schrap durft te zetten tegenover regeringspartner VVD, zelfstandig nadenkt over de sociale zekerheid. En misschien is het zelfs aan haar aanstekelijke enthousiasme te danken dat Wallage nota bene wat groen begint uit te slaan.
Zeker, met de verkiezingen in het vooruitzicht breken er voor de PvdA als partij belangrijke tijden aan, en dan is het niet gek om een goeie voorzitter te hebben. Er moet een nieuw verkiezingsprogramma worden geschreven en de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer wordt opgesteld.
Maar met de kandidatenlijst komt het ook wel goed zonder dat Adelmund partijvoorzitter wordt. En de ervaring leert dat een verkiezingsprogramma nauwelijks meer is dan een reclamefolder. Hoe prachtig was het PvdA-verkiezingsprogramma in 1994. En hoe weinig kwam ervan in het Regeerakkoord.
De toekomst van de PvdA ligt vooralsnog in handen van de Tweede-Kamerfractie. Ook de electorale toekomst; het is de fractie en niet de partij die duidelijk moet maken dat het zin kan hebben om PvdA te stemmen. Want hoe inspirerend ook de brainstormsessies in het ganse land, ze leiden slechts tot frustratie als er in Den Haag vervolgens niets mee gebeurt.
Veel crucialer dan het nieuwe partijprogramma is het nieuwe regeerakkoord. Uit gebrek aan zelfvertrouwen, ideologische verwarring en gretigheid om te regeren heeft de PvdA dat in 1994 volkomen laten lopen. Daar plukken de sociaal-democraten nu de bittere vruchten van, als de VVD hen weer eens om de oren slaat met het Paarse document. En het is niet de partijvoorzitter, maar de top van de fractie die onderhandelt over een regeerakkoord.
Kortom: Adelmund, blijf zitten waar je zit.
De Jonge Socialisten hebben al, om soortgelijke redenen, voorgesteld dat Wallage dan maar partijvoorzitter moet worden en Adelmund fractievoorzitter. Maar er zijn vast wel andere mensen te vinden.
De huidige vice-partijvoorzitter, Ruud Vreeman, vindt de combinatie van kamerlid en voorzitter te zwaar. Maar waarom gaat hij niet uit de Kamer om volledig voorzitter te worden? Al was het maar voor twee jaar. En als de fractie het ondertussen goed doet, staan over twee jaar de nieuwe voorzitters te dringen, reken maar.