Rio de Janeiro − ‘Brazilië is weer terug’, luidt de leus van de nieuwe linkse regering-Lula. Na vier loden jaren onder het regime van de rechtse president Jair Bolsonaro waait de warme wind van het país simpático − sympathieke land − weer overal. Zelfs de grimmige poging tot staatsgreep vlak na Lula’s aantreden kan de hervonden lichtheid niet keren.
Samen met de Braziliaanse alegría zijn uiteraard ook de oude makkes weer terug. Bijvoorbeeld dat parlementaire stemmen voor een eerlijker verdeling ‘betaald’ moeten worden met nog meer privileges voor het leger en de politieke elites. De doorgewinterde arbeider-president Lula weet dit en gaat er behendig mee om.
Internationaal bevrijdde Lula Brazilië van de status van paria waarin Bolsonaro het land met zijn rampzalige Amazone-politiek gemanoeuvreerd had. Lula de simpático was er weer, de man die ooit door zijn toenmalige ambtgenoot Obama bewonderend ‘that guy’ werd genoemd.
Maar de ‘guy’ blundert ook. Vlak na een bezoek aan Xi Jinping, waarin Lula het Chinese eenpartijstelsel prees, zette hij Oekraïne op één lijn met zijn Russische agressor. ‘De beslissing tot oorlog is door twee landen genomen’, stelde Lula vorige week. President Zelensky zou ‘medeverantwoordelijk’ zijn voor de oorlog tegen zijn land, omdat hij de Russen ‘geprovoceerd’ heeft door zich bij het Westen te laten ‘inlijven’. Lula haalt uit naar de Verenigde Staten en de Europese Unie omdat ze wapens leveren aan Oekraïne: ‘Ze moeten juist de vrede verdedigen!’ Oekraïne en de Amerikanen zijn woedend en de rechts-liberale krant O Globo schrijft: ‘De verbale incontinentie van Lula begint gevaarlijke vormen aan te nemen.’
Het is niet de eerste keer dat de binnenlands zo gematigde Lula de pavlovreactie van Latijns-Amerikaans links vertoont: achter alle wereldproblemen schuilt de demonische hand van de ‘Yankee’. Zo weigert Lula de tot dictator uitgegroeide oud-guerrillaleider Daniel Ortega van Nicaragua te veroordelen. Ook al vervolgt, martelt en executeert Ortega zijn tegenstanders. Net als die andere linkse autocraat, Nicolas Maduro van Venezuela, die volgens Lula ‘met liefde’ behandeld moet worden.
Maar wat is hier in Brazilië intussen de wereld mooi. Ik kan gewoon weer een rode bloem in mijn haar steken, zonder vanwege de kleur ervan bedreigd te worden. En flaneren aan de arm van mijn homovrienden, met al hun ringetjes terug in neus en oor, is ook weer mogelijk. Laat Lula zich maar bij Brazilië houden, en Brazilië alleen.