Ter illustratie wees de Britse premier op de dubieuze activiteiten van een Nigeriaanse oplichter en een kruimeldief uit Kazachstan die crimineel geld hadden witgewassen met Londens onroerend goed. Ze kochten miljoenenpanden via vennootschappen op Gibraltar en de Maagdeneilanden. Cameron beloofde een lijst te publiceren van zo’n duizend buitenlandse vennootschappen die dergelijke dubieuze transacties hebben verricht. Een lege belofte. Want veel interessanter is de ware identiteit van de personen en bedrijven die gebruikmaken van belastingparadijzen.

Zulke fiscale walhalla’s zijn vaak Britse kroondomeinen. Niets staat de minister van Financiën in de weg om hier orde op zaken te stellen, maar dat is er tot dusver niet van gekomen. Het zou slecht nieuws zijn voor de suikeroompjes van de Conservatieve Partij. Neem hedgefondsbeheerder Michael Hintze, wiens Londense huis gekocht is door zijn op Guernsey geregistreerde bedrijf. Een andere donateur, de voormalige Russische bankpresident Andrei Borodin, woont in een 120 miljoen pond kostende villa, aangeschaft via een bedrijf op de Maagdeneilanden.

Sinds 1999, zo leerde onderzoek van het blad Private Eye, is er vanuit belastingparadijzen zo’n tweehonderd miljard pond aan onroerend goed en grond gekocht in het Verenigd Koninkrijk. Het gaat daarbij om appartementen, kroegen, supermarkten, winkelcentra en ziekenhuizen. Opmerkelijk is dat kantoren van de douane in Leeds eigendom zijn van Wichford Waterside, dat domicilie heeft gekozen op het eiland Man. De belastingdienst in dezelfde stad is pacht verschuldigd aan een bedrijf uit de belastingvriendelijke Kaaimaneilanden.

In Londen hebben de twee kandidaten voor het burgemeesterschap, Zac Goldsmith en Sadiq Khan, de huizencrisis boven aan de politieke agenda gezet. Ze willen huizen bouwen en dat terwijl duizenden bestaande woningen, in de duurdere categorie vooral, leegstaan omdat ze in handen zijn van huisjesmelkers of lege bv’s. Daarbij gaat het om bedragen die witwasserij doen vermoeden.

Opvallend genoeg wil de regering-Cameron de regels tegen witwassen versoepelen, een wens vanuit het bedrijfsleven. Voor journalisten zal het dan moeilijker worden om de belastingvlucht in kaart te brengen. Een belangrijke bron is het kadaster, waar met veel moeite en leges informatie kan worden opgevraagd. De minister van Economische Zaken speelt nu met het idee om deze overheidsinstelling te privatiseren. Daardoor zullen openbaarheidsverzoeken niet alleen moeilijker, maar onmogelijk worden.