Onderdeel van Cinekid zijn de Kinderkastprijzen voor de beste televisieprogramma’s. In grote wijsheid is ooit besloten het aanbod zowel door een vakjury te laten beoordelen als door kinderpubliek via internet. Beide jury’s nomineren drie non-fictie- en drie fictieprogramma’s – twaalf in totaal. Dit jaar was er geen enkele overlapping tussen de kindernominaties en die van de profs. Dat lijkt niet zo gek: zelden wint iemand zowel Nipkowschijf als Televizier-Ring.
Die vergelijking ‘elitaire’ versus massaprijs ging dit jaar inderdaad op bij de categorie fictie: kinderen kozen voor Het huis Anubis van Nickelodeon en Spetter! en het Romanov Raadsel van Jetix. Lekker mysterieus en spannend en met dolfijn Spetter lig je al meteen een lengte voor. Drama voor een zo groot mogelijk publiek en volgens wetten van maximale toegankelijkheid. Moeilijk zat. Maar meer McDonald’s dan kookkunst. Maar de derde kindernominatie was Abi van Simone van Dusseldorp (KRO), drama voor de heel kleintjes – precies en mooi gemaakt. Een bewijs dat artistieke kwaliteit kinderen bepaald niet wegjaagt.
De vakjury koos desondanks voor originaliteit en bijzondere vormgeving van Grote kunst voor kleine mensen (korte filmpjes van kunstenaars voor de echte jonkies – KRO) en Nederlandse legendes (volksverhalen in een combinatie van levende acteurs en animatietechnieken – VPRO). Allebei artistieke prestaties, waarbij Grote kunst tegelijk ook óver kunst gaat. Derde favoriet van de vakjury was het ‘klassieke’ drama van De Daltons – De jongensjaren van Rita Horst en Robert Alberdingk Thijm (VPRO). Maar Abi was dus een bijna-overlapping.
Bij non-fictie hadden die er makkelijk ook kunnen zijn. De kinderen kozen voor Klokhuis-afleveringen over de werking van nieren (NPS); voor een zomerspecial van Taarten van Abel (VPRO); en voor Ik zie (KRO), voor de kleinsten, waarin de camera verstopt is in bijvoorbeeld een stofzuiger of hond en waarin we de wereld zien vanuit voorwerp of dier. Drie programma’s van hoge kwaliteit waarvoor geen vakjury zich zou schamen. Maar die koos voor Vreemde E.e.n.d. van Charlotte Hoogakker – portretjes van kinderen die lichamelijk of geestelijk afwijken van het gezonde kind en die daar bepaald niet zielig door zijn. Voor Sexy van Menna Laura Meyer – rijk mozaïek van de eerste stappen van jongeren op het pad van Eros. En voor een aflevering uit Overleven in Nederland, waarin Tom geportretteerd wordt, die nooit gekookt of gebakken voedsel eet omdat zijn moeder dat schadelijk acht voor de gezondheid: Rauw van Anneloek Sollart. Dat Sexy en De Daltons niet op de kinderlijst voorkwamen zou mede kunnen liggen aan de leeftijd van stemmers: jongeren die dicht bij de thematiek van die twee series staan, kijken minder vaak naar voor hen bedoelde televisie. Of nemen niet de moeite te stemmen. Bij de kinderen wonnen Het huis Anubis en Taarten van Abel. Bij de volwassenen De Daltons en Rauw. Het juryrapport over Rauw: ‘Een film die de spagaat laat zien tussen buitenbeentje en gewoon willen zijn; tussen principe en verlangen; tussen liefde, solidariteit en twijfel.’ En dat doet Anneloek Sollart op een prachtige manier.
De dramaprijs van de vakjury ging naar De Daltons. Over die serie heb ik zoveel gejubeld dat ik het niet nog eens doe. De prijs voor het mooiste programma ‘alle categorieën’ ging ook naar De Daltons. Nog altijd worden prachtprogramma’s gemaakt en nog altijd komt er jong talent bij. Maar de spoeling wordt door omroeppolitiek en geldgebrek gevaarlijk dunner.