Athene – Grieken krijgen bij geboorte een zogeheten ‘amka-nummer’, een soort burgerservicenummer, onder meer noodzakelijk voor toegang tot de gezondheidszorg. Buitenlanders hoeven zo’n nummer alleen te hebben als ze in Griekenland zijn ingeschreven en inkomens- en pensioenbelasting betalen. Toen de rechtse premier Kyriakos Mitsotakis in juli 2019 de verkiezingen won, stelde hij meteen een daad: alle asielzoekers kregen geen recht meer op amka, zodat ze geen toegang meer hebben tot publieke Griekse medische zorg.
Vervolgens zette Mitsotakis in op het aantrekken van buitenlanders met een comfortabel pensioen: Griekenland werd neergezet als ‘hét ideale land voor pensionado’s’ en een nieuwe wet bepaalde dat ze maar zeven procent belasting hoefden te betalen. Dit zorgde voor een toestroom van gepensioneerde buitenlanders, ook uit Nederland, die begin dit jaar meestal nog verwikkeld waren in de labyrintische inschrijvingsprocedure. En was niemand in het bezit van een amka-nummer.
Opeens besloot premier Mitsotakis echter dat voor een coronavaccin een amka-nummer noodzakelijk is, en niet – zoals elders in Europa – alleen een geldig identiteitsbewijs. In één klap was er een amka-chaos.
Op het regeringsplatform waarop je je vanaf eind 2020 moest registreren voor een inenting bestond in eerste instantie niet eens een pagina om je te registreren voor een prik indien je geen amka-nummer had. Lokale gemeenten gaan er niet over, verwijzen iedereen door naar het ministerie van Gezondheid, waarvan de twaalf officiële telefoonnummers op de website niet blijken te bestaan. Op mails wordt nooit geantwoord.
Inmiddels is de website aangepast. Op een speciale pagina moet iedereen nu een tijdelijk amka-nummer aanvragen. De pagina doet het echter niet. Wanhopige buitenlanders vormen nu groepen op Facebook, hun ambassades melden soms ‘dat Griekenland nog enige tijd nodig heeft’.
Bijna in heel Griekenland is iedereen boven de zestig nu ingeënt. Behalve de vluchtelingen en de buitenlanders zonder amka.
‘Mitsotakis speelt hier met de levens van een grote groep bejaarden’, briest Xenia, een Griekse vriendin door de telefoon. Zij en haar Amerikaanse man zijn vorig jaar, na dertig jaar in de VS, voor hun pensioen naar Athene verhuisd. Zij heeft amka, haar echtgenoot niet: ‘Hij heeft een ernstige hartkwaal, als hij corona krijgt gaat hij dood. Maar omdat hij nog geen amka heeft, wordt hij gediscrimineerd, gepasseerd, buitengesloten. Al zijn leeftijdgenoten om ons heen zijn al ingeënt. We leven in doodsangst. Ik dacht dat discriminatie verboden was in de EU.’