Sofia – Vorige maand gingen de Bulgaren voor de vijfde keer in twee jaar naar de stembus. De nek-aan-nekrace tussen de lijstcombinatie We Gaan Door Met Veranderen (PP), Democratisch Bulgarije (DB) en de centrum-rechtse gerb eindigde in een nauwe overwinning van de partij van voormalig premier Bojko Borisov (gerb).

Numeriek zijn er niet zoveel combinaties mogelijk tussen de zes partijen in de 240 leden tellende Nationale Assemblee. gerb (26,5 procent) heeft in het verleden geregeerd met dps (13,7 procent), de partij die voornamelijk Turkse Bulgaren vertegenwoordigt, maar samen hebben zij geen meerderheid meer. PP-DB (24,5 procent) zat eerder met de Bulgaarse Socialistische Partij (bsp) in een coalitie, maar de socialisten zitten nog steeds in een vrije val en zijn onder de tien procent gezakt. Geen van de partijen overweegt samenwerking met de extreem-nationalistische en pro-Russische Vazrazhdane (Wederopstanding).

Opiniepeiler Boriana Dimitrova sloot op de verkiezingsavond een coalitie uit tussen één grote en één kleine speler, of tussen een van de twee grote spelers en twee van de kleinere spelers, omdat ze ideologisch te veel verschillen. ‘De enige optie is een coalitie tussen de twee grootste partijen, maar het valt nog te bezien of die wordt geaccepteerd.’ Een patstelling dreigt, net als vorige keer. Alleen na de tussentijdse verkiezing van november 2021 werd een meerderheidscoalitie gevormd, geleid door premier Kiril Petkov (PP), die echter na zes maanden sneuvelde.

De dreiging van een nieuwe patstelling zou echter weleens self-denying prophecy kunnen worden, zoals politicologen dat zo mooi noemen. Zowel bij de kiezer als bij politici leeft het besef dat het zo niet langer door kan gaan en dat er echt een meerderheidsregering gevormd moet worden. In tegenstelling tot vorige verkiezingen hebben gerb en PP-DB elkaar niet bij voorbaat uitgesloten. Zo’n ‘eurotransatlantische coalitie’ kan vaart maken op dossiers die al jaren stilliggen, zoals Schengen, de euro, de groene transitie, de relatie met buurland en EU-kandidaat-lidstaat Noord-Macedonië en niet te vergeten militaire steun aan Oekraïne en de Oekraïense vluchtelingen, waarover de Bulgaren verdeeld zijn.

‘Als vuile was zich twintig jaar lang heeft opgehoopt, zullen een of twee wasbeurten die niet schoonmaken’, zei advocate Verzhinia Velcheva. ‘Er zijn minstens vijf of zes beurten nodig om alles schoon te krijgen.’ Het heeft er alle schijn van dat vijf wasbeurten voldoende zijn.