Een criticus van The New York Times schreef ooit dat erotiek in Europese films zo vreselijk saai is omdat Europeanen seks zo vreselijk serieus nemen. Een rake observatie, hoewel het gevaarlijk is die redenering al te ver door te trekken. Want grote oeuvres zijn juist gebouwd op het ernstig nemen van seks. Denk aan Bertolucci en Bergman… of liever niet! Dan maar Eddy Terstall, wiens nieuwe film Sextet de ondertitel ‘de nationale bedverhalen’ draagt. Dat dekt de lading. De film is een hilarische moral tale waarin de erotische gewoonten van de Nederlander centraal staan. Het sleutelwoord is ‘luchtig’. De dialogen zijn snel en scherp, net als het ritme van montage en cameravoering, zodat Sextet meer ‘burleske’ is dan Bergman. Immers, dit is een film waarin Dieuwertje Blok uit de kleren gaat, en een marsmannetje zichzelf bevredigt terwijl hij vanuit de ruimte zit te kijken naar een raar klein land in een moerasdelta bij de Noordzee.
Terstalls palet is breed – het is een ‘mozaïekfilm’ – maar de regisseur heeft de touwtjes stevig in handen. Twee verhaallijnen binden de narratieve vertakkingen aan elkaar: een Vlaamse filmacademieklas zit naar dezelfde film als wij te kijken; en een seksuoloog behandelt op de nationale televisie allerlei liefdes- en erotische problemen van kijkers. Zo is er een lesbisch stel, (waarvan de ene helft wordt gespeeld door Katja Schuurman, die vreemd gaat met Dieuwertje Blok), een jonge moeder genaamd Rozemarijn (Esmarel Gasman), die voor oudere mannen valt, om te beginnen voor Jan Mulder, die een schrijver-met-midlifecrisis speelt. Mulder is werkelijk subliem. Hoewel, is hij nou een briljant acteur of speelt hij alleen maar zichzelf? Hoe dan ook, hij belandt met Esmarel in een hotelkamer. En ze proberen seks te hebben. En het lukt niet. De tragiek is prachtig.
Nog grappiger – hier bereikt het burleske een hoogtepunt – is een verhaallijn waarin een televisieregisseur een serie over de bijbel maakt, en Bert (Dirk Zeelenberg) een discipel speelt. Samen met andere acteurs, onder anderen Cees Geel, mijmert hij over de betekenis van de heilige schrift en vooral over wat voor kleur Jezus nu eigenlijk had. Wit? Zwart? Blond? Ondertussen staat een ogenschijnlijk stonede ‘Jezus’ ergens op de achtergrond, een peuk in de mond en haar dat alle kanten op staat. Uit alles blijkt dat de acteurs grote lol beleefden aan het draaien van deze scène. Dat werkt aanstekelijk.
Maar waar is het Terstall nu precies om te doen? In zijn ‘regie-notes’ stelt hij dat de idealen van de jaren zestig/zeventig en van de seksuele revolutie wat onder druk staan in de huidige samenleving. Zou dit ook een grap zijn? Nee, terug naar Sextet, naar de basale geneugten van Dieuwertje en Katja in bed, en een woeste ‘lesbo’ in cowboykleding die op dat moment in de deuropening verschijnt. En naar het marsmannetje… Sextet is een chaotische, hilarische en geweldige film gemaakt door een regisseur die in een chaotisch, hilarisch en geweldig land woont. Een verademing.
Sextet is te zien vanaf 13 september