En nu worden de Cambodjaanse vakbonden met een nieuwe uitdaging geconfronteerd: een wet die premier Hun Sen zo snel mogelijk wil invoeren en die het vakbonden nog moeilijker maakt zich tegen zijn repressieve beleid te verzetten. De nieuwe wet, waarvan een kladversie uitlekte naar Human Rights Watch, schrijft voor dat het ministerie van Arbeid vakbonden mag schorsen als zij zich schuldig maken aan ‘economische sabotage’ of als zij de ‘nationale belangen beschadigen’. De wet bepaalt daarnaast dat een bond pas actief mag zijn in een bedrijf als minimaal twintig procent van de werknemers zich heeft aangesloten. Een ongekend hoog percentage voor een land waar het lidmaatschap van een kritische vakbond regelmatig tot ontslag leidt.

Volgens Hun Sen is de wet hard nodig om de gemeenschappelijke belangen van werknemers en werkgevers te verdedigen. De premier reageert daarmee direct op de aanhoudende onrust in Cambodja’s textielindustrie, met een exportwaarde van bijna zes miljard Amerikaanse dollar de motor van de economie. In de afgelopen drie jaar zag de industrie meer protesten van ontevreden werknemers dan ooit tevoren, met als dieptepunt de dood van vijf arbeiders tijdens een confrontatie met ordetroepen. Tegen de meest uitgesproken vakbondsleiders lopen inmiddels rechtszaken.

‘De overheid is bang dat we te populair worden en zien ons het liefst helemaal verdwijnen’, zegt Yang Sophorn, president van de Cambodian Alliance of Trade Unions. Sophorn is een van de aangeklaagde vakbondsleiders, omdat ze bij een staking zou hebben aangezet tot geweld en vernieling. ‘De regering probeert ons stuk te krijgen’, realiseert ze zich. ‘Maar ik geloof niet dat premier Hun Sen succesvol zal zijn. Hoe meer hij de druk opvoert, hoe populairder wij onder de arbeiders worden.’

De vakbonden weten zich gesteund door de Internationale Arbeidsorganisatie (ilo). De ilo noemt het wetsvoorstel een stap achteruit en merkte bij een eerder uitgelekte versie al op dat de wet haaks staat op de internationale arbeidsconventies waarvoor de regering heeft getekend.

Voor de zevenhonderdduizend arbeiders in Cambodja’s textielindustrie is de aangekondigde maatregel geen verrassing. Zij werden ook al tegengewerkt toen ze zich wilden aansluiten bij een onafhankelijke vakbond. ‘In mijn fabriek kreeg elk vakbondslid in januari ontslag’, vertelt kledingmaakster Chan Sarang. ‘Nu hebben we geen vakbondsvertegenwoordiging meer. Er is maar één collega die met de fabrieksleiding mag praten, en dat levert nooit iets op.’