Phnom Penh – De spot drijven met de koning of het koningshuis? In Cambodja kan dat tegenwoordig als een criminele daad worden beschouwd en leiden tot een boete van maximaal 2500 Amerikaanse dollar en een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar.

De Cambodjaanse regering stelde onlangs een nieuwe wet in die het beledigen van de koning moet bestraffen. Volgens de regering is de wet nodig om de koning te beschermen, maar velen beschouwen het als een nieuw middel dat premier Hun Sen kan gebruiken om critici te onderdrukken. Hun Sen is al sinds 1985 aan de macht en haalt alles uit de kast om ook de komende verkiezingen, eind juli, naar zijn hand te zetten. Zo werd de belangrijkste oppositiepartij ontbonden, zijn verschillende media tot zwijgen gebracht en zijn er nieuwe wetten ingesteld die de rechtsstaat zouden moeten bevorderen, maar die in de praktijk lijken te zijn ontworpen om critici te beteugelen.

De wet tegen majesteitsschennis volgt op uitspraken van voormalig vice-premier Lu Lay Sreng, tegenstander van Hun Sen. In een telefoongesprek noemde de politicus koning Norodom Sihamoni een ‘gecastreerde kip’ omdat de koning zich volgens hem onvoldoende inzet om politieke spanningen in het land te verminderen. Het gesprek lekte uit via Facebook, waarop Lay Sreng het land ontvluchtte en werd veroordeeld wegens het belasteren van de premier.

Een eerste zaak onder de nieuwe wet is mogelijk in aantocht nadat de activistische monnik But Buntenh had gesuggereerd dat de koning, net als andere inwoners van Phnom Penh, water drinkt dat door Vietnamese urine is vergiftigd. Het ministerie van Religie verklaarde daarop te onderzoeken of de monnik kan worden vervolgd.

Cambodja lijkt daarmee dezelfde weg in te slaan als buurland Thailand, waar de junta ervan wordt beschuldigd een strenge wet tegen majesteitsschennis te gebruiken om tegenstanders jaren op te sluiten. Paul Chambers, Zuidoost-Azië-expert bij de Naresuan Universiteit in Thailand, vermoedt dat Hun Sen hetzelfde doel heeft. ‘Het is de koning die de benoeming van Hun Sen als premier heeft bekrachtigd. In het verlengde daarvan kan dus elke kritiek op Hun Sen worden gezien als kritiek op de koning.’

Of de koning het eens is met de wet is onbekend. Maar net als bij andere omstreden wetten liet Sihamoni de ondertekening over aan zijn plaatsvervanger, omdat hij toevallig net het land uit was. Volgens sommigen een stil teken van protest.