Shanghai – Het begon allemaal met een online-enquête die hotelketen Marriott stuurde naar vaste gasten. Taiwan, Hongkong, Tibet en Macau stonden daarin vermeld als ‘landen’. De verdediging dat het niet hun fout was, maar de fout van het bedrijf aan wie de opdracht was uitbesteed, mocht niet baten.

Er is geen gevoeliger onderwerp dan het Een-China-beleid en de e-mail ontketende een storm van verontwaardiging – niet geheel toevallig slechts een paar weken voor het begin van de Olympische Spelen, als de nationale trots traditiegetrouw een hoogtepunt bereikt. Binnen een week kwamen meer bedrijven onder vuur te liggen. Niet alleen Marriott, maar ook kledingketen Zara en medisch technologiebedrijf Medtronic bleken op hun websites de fout in te gaan.

Woedend waren de Chinezen over de respectloze houding. ‘Eerst kom je hier geld verdienen en daarna beledig je ons’, zei iemand op het sociale medium Weibo, en er werd opgeroepen tot een boycot van de Marriott-hotels.

Een regeringswoordvoerder benadrukte tijdens de wekelijkse persconferentie nog eens dat dit echt niet kon. Het Een-China-beleid, waarin het territorium van de Chinese staat is vastgelegd, geldt ‘voor alle bedrijven die in China actief zijn’. Uit onderzoek door de Chinese krant The Paper bleek vervolgens dat op de websites van maar liefst 24 luchtvaartmaatschappijen Taiwan en Hongkong als aparte landen staan aangegeven – ook op die van de Nederlandse klm. De luchtvaartautoriteit in China heeft de luchtvaartmaatschappijen inmiddels opgeroepen hun websites te controleren en indien nodig te veranderen om aan Chinese wet- en regelgeving te voldoen.

Een voor een gaan bedrijven door het stof. De website van hotelketen Marriott ging op zwart en er kwamen excuses. ‘We respecteren en steunen de soevereiniteit van China, en we willen niets te maken hebben met mensen die dat niet doen’, zei de directeur van Marriott.

Zo vlak voor de Olympische Spelen was het belangrijk voor Beijing dat alle neuzen dezelfde kant op staan – zeker op zo’n essentieel punt als het Een-China-beleid. Een herhaling van de Olympische Spelen in Rio, in 2016, moest koste wat het kost voorkomen worden. Toen stonden de sterren op de Chinese vlag in het stadion gedraaid; de vier kleine sterretjes stonden rechtop en wezen niet naar de grote ster. Samen symboliseren de sterren diezelfde Chinese eenheid die nu door de blunder van die grote internationale bedrijven niet wordt gerespecteerd. Onacceptabel, vond China toen in Rio. En heel gênant.