Athene – Fridoon, mijn Afghaanse protegé van 21 – een jaar geleden gered uit Malakasa Refugee Camp net buiten Athene – stak z’n kop uit het raam om te kijken. ‘Ik denk dat er een Chinees aan corona is gestorven’, riep hij.
Onze hele Agisilaou-straat stond vol met honderden gemaskerde en behandschoende Chinezen: jong, oud, alleen, als stelletje, of en famille. Er hadden zich drie lange rijen gevormd voor drie gebouwen, waarin mensen verdwenen en even later weer naar buiten kwamen. Chinezen in Athene zijn vaak gesloten, leven onder elkaar, spreken meestal Engels noch Grieks, werken dag en nacht in de textielhandel of in restaurants.
Ooit was onze straat de hoofdstraat van een chique wijk van zijde-koopmannen met hun zijde-naaiateliers voor gewaden en gordijnen van de toenmalige Griekse koning – op een steenworp van zijn toenmalige paleis, het huidige Griekse parlement. Tijdens de republiek verrezen voor arbeiders en kleine industriebedrijven overal in Metaxourgio foeilelijke betonnen torens, kriskras tussen de inmiddels verlaten en vergrendelde koopmansvilla’s, heuse herenhuizen, magnifieke neoklassieke architectuur.
In 1998 kwamen de Akkoorden van Jacques Delors, en moest ook Athene aan de nieuwe EU-regels voor toegestane luchtvervuiling in grote steden voldoen. Op brute wijze werden garages, leerlooierijen, drukkerijen, textiel-ateliers, smeden, zagerijen, tegel- en badkamerfabriekjes de metropool uit gemieterd. Op z’n Grieks: zonder begeleiding en zonder overheidshulp. Het werd voor de tweede keer een spookbuurt, een no go area voor politie. Welgestelde Atheners zetten er geen voet. Absurd goedkoop onroerend goed, bizar lage huren; niemand wilde er toeven.
Juist daarom streken in deze buurt Chinese immigranten neer, samen met de eerste Pakistanen en Bangladeshi. Dankzij de Griekse crisis kwam er vanaf 2012 bovendien een ‘neven-influx’ van zeer rijke Chinezen die profiteerden van de beruchte ‘Golden Visa-regeling’. Iedereen buiten Schengen – Amerikanen, Australiërs, Russen en dus ook Chinezen – konden bij aankoop van minimaal 250.000 euro’s onroerend goed genieten van grote belastingvoordelen, en rekenen op voor onbepaalde tijd verblijfsvergunning in Griekenland, lees: Schengen.
Omdat door de crisis onroerend goed in Griekenland het allergoedkoopste van de hele EU was geworden, stroomde Athene vol. De rijke ‘Golden Visa-Chinezen’ hadden nooit contact met de ‘Metaxourgio-textielgroothandel-Chinezen’, ook al woonden ze in dezelfde stad. Tot corona. Op die donderdag stonden opeens zowel China Town- als Golden Visa-Chinezen in dezelfde straat.
Onze straat. Met de ‘refugees-vertaal-app’ van Fridoon kwamen we erachter dat de Chinese staat een vliegtuig had gestuurd met corona gear. Behalve maskers die nergens in Athene meer te krijgen waren, en isolerende medische kleding, ook duizenden corona-testkits, waarmee de immigranten gratis en voor niks op corona kunnen worden getest. Terwijl op hetzelfde moment alle Griekse ziekenhuizen worstelden met een groot gebrek aan testmogelijkheden.