Kaapstad – Simonstown, in het zuidelijke puntje van het Kaapse schiereiland, is beroemd om zijn pinguïns. Vooral kinderen zijn dol op die koddige vogels die vaak lang stil blijven staan, zodat je ze eindeloos kunt bewonderen en fotograferen.

Maar is het nou verbeelding, of lijken er de laatste tijd minder toeristengezinnen over de houten promenade bij de pinguïnbroedplaatsen te lopen?

Volgens de Zuid-Afrikaanse toeristenorganisaties is dat inderdaad zo, en heeft dat te maken met nieuwe visumeisen. Bezoekers uit landen zonder vrijstelling, zoals India en China, moeten sinds juni 2014 een biometrisch visum aanvragen, vaak een tijdrovende en frustrerende bezigheid. Bovendien moeten alle bezoekende kinderen sinds juni dit jaar een volledig geboortecertificaat bij zich hebben, compleet met de namen van beide ouders. Als ze alleen reizen, of slechts met één ouder, moeten ze over een beëdigde verklaring beschikken van de ontbrekende ouder(s). Hoop gedoe, dan maar naar Thailand.

De regering heeft die maatregel ingevoerd omdat er jaarlijks dertigduizend kinderen naar Zuid-Afrika zouden worden gesmokkeld om in de prostitutie te werken. Tenminste, dat werd in de pers gemeld, waarbij journalisten zich onder meer baseerden op uitspraken van de ngo Freedom Climb die zich inzet voor uitgebuite vrouwen en kinderen. Maar toen Africa Check, een organisatie die uitspraken op feitelijke juistheid checkt, de overgenomen cijfers ging controleren bleek er weinig van te kloppen. Allereerst bleek dat Freedom Climb doelde op een totaalcijfer van dertigduizend kinderen in de seksindustrie en niet een jaarlijks aantal. En ook die dertigduizend moeten we met een flinke korrel zout nemen, zegt Africa Check, die de cijfers ‘overdreven en ongefundeerd’ noemde.

Ondertussen heeft de toeristenindustrie flinke klappen gekregen: de terugval wordt geschat op tussen de 15 en 25 procent. Vooral de Chinese en Indiase bezoekers laten het afweten. Natuurlijk valt dit niet alleen terug te voeren op visumheisa en geboortecertificaten. De economische situatie en de angst voor ebola spelen ook een rol.

De perikelen in de toeristenindustrie – die met 14,3 miljoen buitenlandse bezoekers in 2013 nog goed was voor 2,9 procent van het bnp en 1,2 miljoen banen – heeft geleid tot gebakkelei tussen de minister van Toerisme en zijn collega van Binnenlandse Zaken, die vooralsnog niet van wijken wil weten. Een speciaal comité onder leiding van vice-president Cyril Ramaphosa moet er nu voor zorgen dat snel weer meer kinderen en Chinezen pinguïns komen kijken.