Volgens Frits Bolkestein behoort het lichaam niet aan de staat. Hij deed onlangs nog een beroep op de absolute autonomie van iedere burger, die zelf moest kunnen uitmaken of hij zijn lichaam cadeau deed. Solidariteit met de medemens moest een wilsbesluit blijven, geen plicht waar je ontheffing voor zou moeten aanvragen. Stel je voor: een vergunning om voor honderd procent je graf in te gaan, of een licentie om schadevrij tot as te vergaan. Nee, dat verdraagt een liberaal gedachtengoed niet. Een mens moet zelf kunnen uitmaken tot hoever zijn dood zich uitstrekt.
Maar Van Lamsweerde maakt met haar beelden duidelijk dat we al lang en breed het recht op ons lichaam (en dus de dood) hebben verloren, al is het op het niveau van de representatie. Haar werk is om een andere reden heel liberaal: cyberchirurgie als vrijheid van meningsuiting. Lichaamsverminking als een vergevorderde vorm van citaatrecht. Het lichaam is niet langer de incarnatie van het individu, maar de tijdelijke lening van de schepper die whizzkid heet. Dat krijg je nu van het primaat van de markt: voordat je het weet worden je vitale delen als beeld verhandeld. Ongehinderd door de normale processen van afstoting van lichaamsvreemde elementen ‘plakt en knipt’ Van Lamsweerde een nieuwe diersoort bij elkaar: de androide. En nu maar afwachten welke biologische niche voor deze mutatie bestemd is.
Inez van Lamsweerde exposeert momenteel de fotoserie The Forest bij galerie Torch. Een haarscherpe serie geensceneerde fotografie. (Of is het juist documentaire fotografie uit het domein van cyberspace?) Om acuut een wortelkanaalontsteking van te krijgen, zo zuurzoet zijn die vier mannen met hun citroengele poloshirtjes. Rob, Marcel, Andy en Klaus zijn te zien vanaf hun middel. Ze hebben hun ogen dicht en glimlachen wat. Hun lach gaat nergens over en dat zie je. En ook dat hun vrouwelijke handen en armen niet van henzelf kunnen zijn. Maar wat is ‘zelf’?
Het werk is het derde deel in een reeks die verder bestaat uit Thank you Thighmaster en Final Fantasy, vergelijkbare digitale kruisingen. En plotseling, achter de blik van de hyperactuele trendwatcher, herken je de wereld van Rabelais en Pieter Breughel. Hoe glossy en kleurverzadigd deze beelden ook zijn, we springen zo terug naar de late middeleeuwen.
De titel verwijst volgens het persbericht naar ‘het bos als plaats van rust, romantiek en vertrouwdheid die staat tegenover het bos als plek van verkrachtingen, geweld en vijandigheid’. Als je het zo leest, moet hier sprake zijn van de overbekende enerzijds-anderzijdskunst die je in het tijdperk van populariteit van schemer- en grensgebieden zo vaak tegenkomt. Het beeld als compromis in een postdialectische tijd. Maar bij Van Lamsweerde is duidelijk meer aan de hand. Het bos hoort bij het sprookje en de elektronisch samengestelde figuurtjes vormen de ideale cocktail van Hans, Grietje en de kwade feeks ineen. Alles is nu pais en vree in het koekhuisje. De heksenvervolging is voorbij. (Volgende week meer.)