Londen – Netjes was het natuurlijk niet van Boris Johnson, om het parlement aan de vooravond van de Brexit buitenspel te zetten. ‘Stop the coup!’ en ‘R.I.P. Democracy’ klonk het bij diverse demonstraties. Op protestborden had de premier een Hitlersnorretje gekregen, met een kleur die niet paste bij zijn blonde haar. Oud-premier John Major vergeleek zijn partijgenoot met koning Karel I die letterlijk zijn hoofd verloor nadat hij het Lagerhuis, uit angst voor religieus extremisme, monddood had gemaakt.

De reacties waren even begrijpelijk als hysterisch. Het parlement is er drie jaar lang niet in geslaagd een alternatief voor een No Deal-Brexit te bedenken, constateerde constitutioneel historicus Vernon Bogdanor, eraan toevoegend dat het verdagen van het parlement korter is dan het lijkt. Prorogatie is vaker voorgekomen. In 1832 stuurde koning Willem IV het parlement weg om democratische hervormingen te bewerkstelligen en in 1948 deed de socialist Clement Attlee het om de beloofde verzorgingsstaat te kunnen optuigen.

In beide gevallen stierf de democratie niet, woorden die de Schotse nationalist Nicola Sturgeon gebruikte. Integendeel. Volgens Johnson was het juist om de democratie te redden, want het negeren van het referendumresultaat kan de stabiliteit van het land verder aantasten. Belangrijker is dat de prorogatie een tactisch doel dient: de zaak nog verder op scherp zetten en verkiezingen uitlokken. Nieuwe verkiezingen zullen de meest onvoorspelbare ooit worden.

De Conservatieve Partij zal afscheid nemen van de liberale, eurogezinde vleugel. Sommigen van hen hadden ’s werelds oudste partij al verlaten, om een eigen fractie te vormen of zich aan te sluiten bij de Liberaal-democraten. Bij Labour was een soortgelijke uittocht aan de gang, van gematigden die geen geloof hebben in de socialist Jeremy Corbyn. Schoksgewijs ontstaat er een eurogezinde middenpartij, die al dan niet opgaat in de Liberaal-democraten, geflankeerd door populisten op links en rechts. En de fracties uit de Keltische landsdelen.

Praktisch probleem is dat het House of Commons niet is ingericht op een meerpartijenstelsel, waardoor er stemmen zullen komen om bij de aanstaande renovatie ook de inrichting aan te passen. Dat kan door een ‘Crossbench’ te maken, zoals in het Hogerhuis waar dat ‘vak’ wordt bevolkt door de partijlozen. Andere optie is om de halve-cirkelvorm aan te nemen, waardoor het Lagerhuis, tot begrijpelijk verdriet van de traditionalisten, op een continentale volksvertegenwoordiging gaat lijken. Dankzij de Brexit.