Afgelopen week vond in het kader van het zestigjarige bestaan van de staat Israël in De Balie het documentairefestival Witnessed from Within plaats. Het programma startte met de Nederlandse première van Flipping Out (2007) van Yoav Shamir, wiens film Checkpoint op het Idfa 2003 de Joris Ivens Award kreeg.
Flipping Out gaat over de pakweg tweeduizend Israëlische jongeren die jaarlijks naar India trekken om na hun verplichte driejarige diensttijd op adem te komen. Het gros van deze jongeren – volgens schattingen negentig procent van de dertig- à veertigduizend ex-soldaten – geeft zich over aan excessief drugsgebruik. Dat levert weinig vrolijke taferelen op: de Israëlische jongeren komen veelal in een staat van apathie en lurkend aan een waterpijp in beeld.
Regisseur Shamir legt een directe relatie tussen het zware drugsgebruik en het voormalige soldatenleven. Interviews met de jonge ex-soldaten wisselt hij af met beelden van soldaten in actie in de bezette gebieden. Van enige reflectie bij de geïnterviewden is geen sprake: een van hen noemt zijn dienstjaren de mooiste tijd in zijn leven en ziet het binnenvallen van Palestijnse huizen simpelweg als onvermijdelijk. Een ander vertelt dat het leven voor haar in India eindelijk ‘normaal’ is. Kennelijk beschouwt ze zwaar drugsgebruik en asociaal gedrag naar de Indiase bevolking toe als normaal. Onmiskenbaar toont Flipping Out de mentaliteit van de bezetter.
Om de Israëliërs op te vangen zijn tal van Israëlische hulptroepen in India aanwezig: een ouder echtpaar dat een huis runt dat de steun geniet van de Israëlische antidrugsautoriteit; een ultra-orthodox Chabadhuis voor religieuze opvang; een voormalige Mossad-agent die in opdracht van ouders de doorgedraaide jongeren op het vliegtuig naar Israël zet.
Shamir heeft een sterke film gemaakt. De bewegende camera trekt de toeschouwer in het verhaal en geeft hem het gevoel ter plekke aanwezig te zijn. Indringend zijn de telkens terugkerende beelden van op housemuziek dansende Israëlische jongeren. Het is alsof ze een dans opvoeren met de dood.
Flipping Out, 28 mei op tv te zien bij de VPRO