Er zijn echter twee complicaties. De eerste is dat de doelen zijn vastgesteld in een periode dat het milieu hoge prioriteit had; voor huidige begrippen zijn ze redelijk ambitieus. De tweede complicatie is dat veel van de milieukwesties onder andere ministeries vallen, met name de ministeries van Landbouw, Verkeer en Economische Zaken. Maar uiteindelijk wordt alleen de minister van Milieu op de resultaten aangesproken. Door de overzichtelijke kwantitatieve doelen is aan het eind van de rit eenvoudig af te lezen of de bewindspersoon geslaagd is of gefaald heeft. En minister De Boer heeft gefaald.
Dat blijkt uit het vorige week verschenen NMP3. De belangrijkste milieuproblemen die Nederland heeft - de uitstoot van het broeikasgas COin2, de verzuring, de vermesting, de verdroging en de geluidshinder - zijn niet of slechts licht verbeterd. Wie het NMP2, waarmee de minister in 1994 begon, naast het NMP3 legt, ziet dat we nu nog even ver af zijn van de einddoelen in 2010 als vier jaar geleden. Paars heeft het milieu niets verder geholpen. Dus, zou je zeggen, dan komt de minister met nieuwe plannen, die de doelen alsnog dichterbij brengen. Maar niets van dat al. In het vuistdikke NMP3 staat zegge en schrijve één nieuwe maatregel van enig belang. Dat is een verdubbeling van de energieheffing voor kleinverbruikers.
De nota is enkele maanden later uitgekomen dan gepland, naar verluidt omdat De Boer achter de schermen serieus haar best heeft gedaan om meer maatregelen op te nemen, maar de medeondertekenaars, de ministers van Landbouw, Verkeer en Economische Zaken, hebben dat weten te blokkeren. De Boer heeft zich daar uiteindelijk bij neergelegd. Want ook van haar eigen partij, de PvdA, krijgt ze weinig steun. ‘De cijfers over milieutekorten liegen niet’, schrijft die partij in een reactie op het NMP3. Maar voegt daaraan toe: ‘De PvdA-fractie is tevreden dat het NMP3 er nu is.’
In arren moede stelt De Boer in haar nota nu voor om een aantal doelstellingen naar beneden bij te stellen. Daarmee ondergraaft ze het hele milieubeleid, want als de doelstellingen worden losgelaten hoeft straks niets meer. De PvdA-fractie sputtert slechts zwakjes tegen: ‘Ten slotte hoopt de PvdA dat alle politieke partijen zich voor de verkiezingen duidelijk uitspreken of zij milieumaatregelen inzetten om de doeleinden te halen. Of dat zij, omgekeerd, de milieudoelstellingen willen afzwakken en daarmee de milieukwaliteit opofferen.’
Wie verwacht dat een partij een eigen minister die zo opzichtig gefaald heeft, bij de verkiezingen wegmoffelt, heeft het mis. De Boer staat vierde op de PvdA-kandidatenlijst en is daarmee de hoogste minister na Kok. Kok heeft daar ongetwijfeld persoonlijk de hand in gehad, als dank voor wat ze bereikt heeft, of eigenlijk voor wat ze niet bereikte en daar keer op keer in berustte. Zoals vorige week, toen het kabinet besloot ondanks overschrijding van de geluidsnormen Schiphol extra vluchten toe te staan. De Boer is coöperatief. Dat is het enige wat Kok, die niets met milieu heeft, van een minister van Milieu verlangt. En omdat ook de VVD, minister van Verkeer Jorritsma voorop, dat zo waardeert, is De Boers terugkeer in Paars 2 verzekerd.