Rome – Het is precies zoals die scène in Fellini’s Roma (1972), waarin tijdens de graafwerkzaamheden voor de B-lijn van de metro een perfect intact gebleven Romeinse villa meters onder de grond wordt ontdekt. Anno 2018 wordt in Rome al weer ruim tien jaar gegraven aan de C-lijn voor de metro. Het gevreesde ‘Stoooop de boren!’ klonk de afgelopen tien jaar al vaak, want zet een schep in Romeinse bodem en je hebt weer een archeologische vondst die de werkzaamheden weken of maanden kan stilleggen. In Rome staat men tegenover oudheid in de bodem als tegenover een vijand.

Maar wat begin maart aan het licht kwam bij het metrostation Amba Aradam op de zuidoost-flank van de Coelius-heuvel heeft ook de meest cynische hater van de oudheid stil van verrukking gekregen. Het is de domus van de centurion (legeraanvoerder) van keizer Hadrianus (117-138 na Chr.). Op twaalf meter diepte, drie meter ónder de Romeinse soldatenkazerne die twee jaar geleden al was ontdekt, bleek de intact gebleven domus van driehonderd vierkante meter te liggen. Vijftien ruimtes met mozaïekvloeren, marmeren en albasten tegels, visgraatmotieven van terracottategels. Allemaal met vloerverwarming, dankzij een geraffineerd systeem van holle ruimtes onder de tegelvloeren die konden worden gestookt. De ruimtes zijn gegroepeerd rond de binnenplaats, waar de resten te zien zijn van een marmeren fonteinbak en een beeld waar het water uit sproeide. Ook zijn er dienstingangen voor de aan- en afvoer van etenswaren en andere benodigdheden voor het luxe-huishouden van de centurion.

Keizer Hadrianus legde zijn legeraanvoerder in de watten en liep zelf bijna altijd rond in militaire outfit. Hij sliep vaak samen met zijn troepen en stond bekend om zijn ‘filohellenistische’ levenshouding, oftewel zeer op de Griekse oudheid en mooie jongetjes gericht. Hadrianus’ verhouding met de Griekse schoonheid Antinoüs was publiek bezit en gold als een bewijs van de hoge cultuur van de keizer, die onder andere het Pantheon herbouwde en de Muur van Hadrianus liet aanleggen om de noordelijke grens van Britannia aan te geven.

De domus wordt momenteel steentje voor steentje gerubriceerd en ingepakt. De bedoeling is dat het antieke huis wordt herbouwd en tentoongesteld ín het metrostation Amba Aradam, dat daarmee dus het mooiste metrostation ter wereld zou moeten worden. Als de waardevolle schat uit Romeinse bodem tenminste ook echt wordt opgeslagen en bewaard. Want er is door de eeuwen heen al veel ‘zoekgeraakt’ in Rome.