De Poolse natie is het ventje dat al heel lang had willen meespelen met de tofste jongens op het schoolplein, maar dat nooit mocht van zijn grote, brute broer. Toen het mannetje eindelijk zijn eigen vrienden mocht kiezen, vroeg de sterkste van de nieuwe vriendjes – de VS – of de nieuweling even wilde helpen. Bij een strijd met een paar vijanden waar Polen verder niets mee te schaften had.

Stel je voor: ben je eindelijk vrienden, hoef je alleen maar dat zomerhuisje te regelen. Het afrossen? Daar hoef je niet eens bij te zijn. Want het is waar: in de villa die de cia gebruikte in Stare Kiejkuty, in het noordoosten van Polen, mochten Poolse geheim agenten wel lunchen in de kantine; de ondervragingsruimtes bleven voor hen gesloten. Ze hadden natuurlijk wel vermoedens en vroegen er ook af en toe naar, maar dat leverde orwelliaanse antwoorden op, plus snoep en extra aandacht.

Ondertussen hadden de twee afgesproken het niet verder te vertellen, van dat zomerhuisje. Toen het nieuws toch het schoolplein bereikte, was de nieuweling furieus: de stoerlap had toch geheimhouding beloofd? Het parlementslid Lukasz Gibala, van de regerende partij Burgerplatform, gaf de wanhoop goed weer op Facebook: ‘Welk land zal ons nog respecteren als blijkt dat onze autoriteiten overal mee akkoord gaan voor een paar miljoen dollar, zelfs als dat tegen onze eigen grondwet indruist?’ Met andere woorden: wie wil er nu nog met me spelen? Ik sta voor paal als hielenlikker zonder principes, een imago waarvan ik juist verlost was, dacht ik.

De hele episode brengt het Poolse afluisterschandaal van afgelopen voorjaar in herinnering. De toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Radek Sikorski zei tegen een prominent parlementslid, dure wijn nippend, dat de relatie met de VS waardeloos is. ‘Sterker, die is schadelijk, omdat ze een vals gevoel van veiligheid creëert. Als wij in conflict raken met Duitsers of Russen zullen we denken dat alles goed komt omdat we de Amerikanen hebben gepijpt. Complete bullshit.’ Sikorski, die jaren in de VS heeft gewoond, zei nóg iets interessants tijdens dat etentje: ‘Het probleem is: onze trots is flinterdun. We hebben een laag gevoel van eigenwaarde.’ Iedereen op het schoolplein ziet het.