Dat minister Vogelaar ‘knettergek’ is betwijfel ik, ze is in ieder geval heel wat minder gestoord dan de man die haar als zodanig betitelde, maar met haar opmerkingen over de ‘joods-christelijk-islamitische’ tradities heeft ze het ‘debat’ over de plaats van de islam in onze westerse samenleving er niet helderder op gemaakt. Alle tradities zijn bedacht, het zijn constructies die een bepaald maatschappelijk of politiek doel dienen, en vaak zijn ze helemaal niet oud. Er bestaat helemaal geen joods-christelijke traditie, want welke elementen van het jodendom en het christendom zijn daar dan in opgenomen, en welke zijn overboord gekieperd, en waarom? Wat je wél kunt aangeven, is welke elementen jij waardevol vindt en welke zaken je eventueel wilt overnemen uit andere godsdiensten en culturen, zoals de islam. Daarmee heb je nog geen traditie, maar wel een grondslag voor discussie.

In het boek van Martin Goodman kunnen minister Vogelaar en andere politici (behalve Wilders, die moet wachten op de stripversie) lezen hoe in het begin van onze jaartelling de toenmalige Leitkultur omging met een religieuze en culturele minderheid. Wanneer de Romeinen een volk hadden onderworpen, behandelden ze dat mild, stonden veel vrijheid toe en deden er alles aan deze nieuwe onderdanen te laten integreren in het grote rijk. Het enige wat ze verlangden, was dat de nieuwe rijksgenoten zich althans aan de oppervlakte aanpasten aan de Romeinse cultuur.

Hoewel de joden dat niet deden, en vasthielden aan hun eigen religie en cultuur, ging het lange tijd goed. Tot in 66 na Christus een opstand uitbrak, die vier jaar later eindigde met de bloedige verovering van Jeruzalem en de verwoesting van de tempel. Daarna werden de joden kort gehouden en moesten ze een vernederende belasting betalen, de fiscus judaicus. De houding ten opzichte van de joden werd steeds afwijzender. Ze werden gezien als verachtelijke, duistere vertegenwoordigers van een achterlijke cultuur. De spanningen liepen op en in 132 leidde dit tot een tweede opstand, die wederom met buitensporig geweld werd onderdrukt. Zelfs hierna werd de joodse godsdienst niet verboden. De negatieve houding ten opzichte van de joden werd versterkt door de opkomst van het christendom, dat zich steeds feller afzette tegen de religie waaruit het voortkwam. Het fraaie boek van Goodman, waarin veel aandacht wordt besteed aan verschillen tussen de joodse en Romeinse cultuur, maakt duidelijk dat de ‘clash of civilizations’ allesbehalve onvermijdelijk was. Vooroordelen en politiek beleid speelden een grote rol.