Islamabad – Als het stromende water in de rivier die de twee Kasjmirs van elkaar scheidt niet te veel lawaai veroorzaakt, kunnen de families aan beide oevers tegen elkaar schreeuwen. Zo gaat het al sinds de opdeling van het Britse rijk meer dan zeventig jaar geleden. De Pakistaanse premier Imran Khan heeft voorgesteld het referendum dat India en de Verenigde Naties Kasjmir in 1947 toezegden nu maar eens te houden. Maar de impact van zijn woorden lijken alleen bij de families te zijn doorgedrongen.

Pakistan en India vechten al meer dan drie generaties om de noordelijke Indiase deelstaat Kasjmir. Volgens de opdeling langs religieuze lijn had het overwegend moslim-Kasjmir naar de islamitische republiek zullen gaan. Pakistan annexeerde vlak na de opdeling een deel van Kasjmir. Sindsdien scheiden grote hekken met prikkeldraad de families van elkaar. Soldaten van beide landen schieten dagelijks op elkaar, waar vooral burgers bij omkomen.

Onder de Indiase premier Manmohan Singh, in 2005, was er even een bus die de beide regionale steden Srinagar en Muzaffarabad met elkaar verbond. Familieleden vielen elkaar na jaren huilend in de armen. Terroristische aanvallen vanuit Pakistan maakten een einde aan deze herenigingen.

De Kasjmiri’s in het Indiase deel leven in een zwaarbewaakte politiestaat met op elke honderd meter een militair. Iedere mogelijke opstandeling wordt gearresteerd en verdwijnt. Parveen Ahanger zag voor haar ogen hoe haar zestienjarige zoon van zijn bed werd gelicht en nooit meer thuiskwam. Meer dan tienduizend mannen worden nog steeds vermist. Zo nu en dan vinden mensenrechtenorganisaties massagraven. Op grote schaal worden vrouwen als oorlogswapen verkracht.

Aan de andere kant van de grens leven de Kasjmiri’s in vrede. Toch willen de families hier net zo goed van hun ‘bezetters’ af. Al paaide Pakistan ze jaren met flinke subsidies, waardoor de kwaliteit van onderwijs en gezondheidszorg sterk vooruitging.

Premier Imran Khan, een pragmatische leider, stelde afgelopen weekend voor met een referendum het probleem Kasjmir voor eeuwig op te lossen. Als dat is opgelost, betekent dat ook vrede in Afghanistan, de achtertuin van Pakistan waar beide landen hun oorlog verder uitvoeren. Na Khans woorden dansten de families aan beide zijden van de grens. Ze hopen voor hun dood hun broers en zussen nog een keer in hun armen te mogen sluiten.