Over de ruim achtduizend kilometer strand van het schiereiland Italië trekken de venditori di spiaggia, de ‘strandverkopers’, in een onophoudelijke stoet langs de dure ligbedjes vanwaar semi-verveelde blikken worden geworpen op de geboden waar en meestal met geknepen mondjes van ‘nee, nee, nee’ wordt geschud. Wie tot dit clandestiene bestaan is veroordeeld komt meestal uit Afrika en ploegt onder de brandende zon, soms even uitrustend onder een parasol van een barmhartige badgast.
Zo kwam ook de kleine ‘Sonia’ van achttien maanden langs, strak in een doek geknoopt op de rug van haar Senegalese moeder, die badgasten aanbood om hun haren in te vlechten, een pak bontgekleurde pareo’s over de arm. De Napolitaanse Teresa, zelf moeder van twee vrolijk in de turquoise zee van Pantelleria spetterende tieners, zag waar de meesten liever overheen kijken, en vroeg of ze het kindje eens mocht zien. Natuurlijk had Sonia het te heet, was ze moe, huilerig, plakkerig en uit haar doen. Zal ik uw kindje eens een uurtje of wat hier onder de parasol houden, dan kunt u rustig doorgaan met uw werk, en komt u haar weer ophalen wanneer u klaar bent?
Om een lang verhaal kort te maken: al een paar weken is Sonia nu de knuffel van het strand van Scauri, ‘het strand van de steentjes’, op het Siciliaanse eiland Pantelleria. Onder leiding van Teresa leidt ze het vrolijke leven van een westers kind op strandvakantie. Er wordt gespetterd in de zee met de kinderen van Teresa, zwembroekjes en luiers worden verwisseld, op de juiste tijdstippen zijn er bakjes fruit, pasta en andere gezonde dingen, op de heetste uren ligt Sonia heerlijk te slapen in de schaduw van de parasol. Het hele strand is gek op haar, zodat ze ook regelmatig even wordt ‘uitgeleend’ aan een andere badgast, ze verhuist van arm naar arm, ‘alsof het permanent haar verjaardag is’, schreef een verrukte badgast die een foto maakte van Sonia op de arm van Teresa.
Niet helemaal toevallig is deze badgast in dienst van het ministerie van Onderwijs, Universiteit en Wetenschappelijk Onderzoek. Carola Flauti is de auteur van het boek L’importante è parlarsi (‘Als we maar met elkaar in gesprek gaan’), en zag in het voorbeeld van Sonia en de Napolitaanse pleegmoeder exact wat ze nu altijd al bedoelt.
Het aantal in 2022 getelde doden en vermisten aan de buitengrenzen van Europa, volgens het Missing Migrants Project (IOM): 1785