Bogota – Verandering, dat was waar het om draaide bij de Colombiaanse presidentsverkiezingen. De Colombianen waren klaar met de bekende namen en gezichten met hun corruptie en vriendjespolitiek. Het was tijd voor iets nieuws. En zo stonden op 19 juni twee politici tegenover elkaar die zich nadrukkelijk als outsiders profileerden: de populistische bouwmagnaat Rodolfo Hernández nam het op tegen ex-guerrillero Gustavo Petro. En wat lang voor onmogelijk werd gehouden, gebeurde toch: Petro won en wordt de eerste linkse president van Colombia.
Na de eerste verkiezingsronde op 29 mei was er in het Petro-kamp teleurstelling. De inzet was el cambio en primera, een absolute meerderheid in de eerste ronde, maar die zat er niet in. Angela Murillo, docente aan de Universidad Pedagógica in Bogota en een felle petrista, zag angst bij de kiezers, aangewakkerd door rechtse media en politici. Die bleven erop hameren dat met Petro het castrochavismo ook in Colombia zijn intrede zal doen. Die bleven herhalen dat Petro als ex-guerrillero bloed aan zijn handen heeft. Die bleven wijzen op alles wat fout ging tijdens zijn burgemeesterschap van Bogota. De grote vraag na de eerste ronde was: waar haalt Petro de stemmen vandaan om in de tweede ronde alsnog de meerderheid te halen? Die vraag is door politieke analisten nog niet beantwoord, maar Petro kreeg zijn stemmen. Ruim elf miljoen Colombianen kozen voor linkse verandering.
Of Petro van het sterk gepolariseerde Colombia een socialer, groener, veiliger en minder corrupt land kan maken is de vraag. Zijn coalitie heeft in het Congres geen meerderheid en hij zal dus moeten samenwerken en onderhandelen. En dat zijn nu juist niet de sterkste eigenschappen van de nieuwe president, die bekendstaat als autoritair, als een politicus die eerder de confrontatie zoekt dan het compromis, die liever aanvalt dan verzoent en met wie het moeilijk samenwerken is. Wie daar als eerste last van kan krijgen, is zijn vice-president Francia Márquez, een Afro-Colombiaanse met een verleden als milieuactivist; een ander opvallend nieuw gezicht in het Casa de Nariño.
Toch is er vooral hoop op verandering en op een rechtvaardiger Colombia. Velen zullen zich kunnen vinden in de woorden van schrijver Juan Gabriel Vásquez, die in de Spaanse krant
El País
opmerkte: ‘Ik ben geen
petrista,
maar de overwinning van Petro is op dit moment het beste wat Colombia kon overkomen.’