Van oudsher legde De Groene Amsterdammer zich toe op beschouwende journalistiek. Op bureaujournalistiek, zou je zelfs kunnen zeggen: de auteurs verschansten zich achter hun schrijftafel, een stapel geleerde boeken binnen handbereik, om op basis daarvan een doorwrocht essay te schrijven. Zulke essays plaatsen we nog steeds wekelijks. Maar een jaar of tien geleden bedachten we dat onze reflectieve manier van werken zich ook heel goed zou lenen voor onderzoeksjournalistiek.

Zo’n idee is natuurlijk mooi, maar hoe breng je dat in praktijk? Waar vind je de journalisten die ‘essayistische’ onderzoeksjournalistiek beoefenen? Die niet in de eerste plaats op het schandaal en de onthulling zijn gericht, maar op structuren die misstanden mogelijk maken en in stand houden? De oplossing was: zelf zulke onderzoeksjournalisten opleiden. In 2010 begonnen we met onze eerste masterclass onderzoeksjournalistiek, onder leiding van de gelouterde onderzoeksjournalist Marcel Metze: vijf jonge journalisten werkten gedurende zes maanden aan een groot journalistiek onderzoek, dat als long read in De Groene werd gepubliceerd. Uiteindelijk groeiden die masterclasses uit tot het platform voor onderzoeksjournalistiek Investico, dat nu onder leiding staat van Thomas Muntz en inmiddels een zelfstandige stichting is. Maar de masterclass onderzoeksjournalistiek vindt nog jaarlijks in ons souterrain plaats en De Groene is vaste partner van Investico.

In de vijftiende editie verdiepte de masterclass zich in de vraag: hoe makkelijk kan je nog demonstreren in Nederland?