George Soros trekt zich terug uit Rusland. De valutahandelaar en weldoener heeft het afgelopen decennium een miljard dollar gestoken in de activiteiten van zijn Russische Open Society Foundation. Het geld werd onder meer gebruikt voor de ontwikkeling van de vrije pers, nieuwe schoolboeken, projecten in de zorg en de conversie van de talloze Leninmusea tot fatsoenlijke expositieruimtes. Het netwerk van filialen strekte zich uit over heel Eurazië: van Vladivostok tot Kaliningrad, van Naltsik tot Jakoetsk.
Nu moet het Instituut Open Maatschappij in Moskou het doen met een jaarlijkse donatie van tien miljoen dollar. De Russen hebben de orde hersteld en dienen nu volgens Soros zelf op te draaien voor hun primaire staatstaken, meldde NRC Handelsblad zaterdag.
Op zichzelf is het geen nieuws dat Soros zijn handen van Rusland af trekt. Soros had zijn beslissing al een paar jaar geleden aangekondigd en was toen ook begonnen de kraan langzaam wat dicht te draaien. De eerste ontslagen bij het instituut in Rusland zijn al een half jaar geleden gevallen.
Maar Soros argumentatie is wel opmerkelijk. Zijn vertrek is niet alleen ingegeven door het idee dat een vader zijn kinderen op eigen benen moet laten staan. Nee, hij heeft het geld nodig voor een nieuw doelwit. China wellicht? Of Iran? Nee. De Verenigde Staten! «Het beleid is daar nu in handen van ideologen die niets begrijpen van een open samenleving», aldus Soros tegenover cor respondent Coen van Zwol van NRC Handelsblad. Het Amerikaanse volk doorziet dit «wereldwijde messianisme» van Bush niet omdat het «oligopolie in de massa media» volgens hem als een deken over de persvrijheid ligt.
Deze strategische overstap van Rusland naar de VS is niet zomaar curieus maar krankzinnig nieuws. Soros wekt de indruk zichzelf niet meer in proporties te zien.
Sinds de ontmanteling van de Sovjet-Unie heeft George Soros in Rusland zeker nuttig werk gedaan. Maar één ding heeft hij er niet voor elkaar gekregen: het voorkomen of door breken van het oligopolie in de massamedia. De financiële en politieke belangen in de Russische media waren hem een maatje te groot, hoewel hij voor één dollar in de loop der tijden toch steeds meer roebels kon kopen. Kan hij de conglomeraten van Time Warner en Murdoch dan wel aan met zijn dollars die hij in de Verenigde Staten niet kan wisselen voor goede lokale lonen en prijzen?
Het besluit van Soros heeft alle kenmerken van megalomanie.