De mening is kitsch geworden, de opinie een goedkope hoer op een smerige afwerkplek. Wat is daarvan de reden? Er zijn er twee: er is behoefte aan ongenuan ceerd heid. Het beeld beklijft, de redenering wordt vergeten. Beter is het om Marcel van Dam neer te zetten als een Nederlandse Dutroux die elke avond klapwiekend van de whisky zijn geheime kelder opzoekt dan om te schrijven dat je het niet met hem eens bent. Beter Hare Majesteit een necrofiele sloerie noemen dan de monarchie bestrijden. Beter onze vrienden beschuldigen van racisme, fascisme en marxisme dan de deconstructies van hun argumenten opdienen. Daarom moest Max Pam ook weg bij NRC Handelsblad en hebben ze Albert Verlinden binnengehaald.
Een andere reden is dat men merkt dat opinies heerlijk kneedbaar zijn omdat ze toch geen enkele invloed hebben.
Door een toevallige samenloop van omstandigheden werd ik onlangs slachtoffer van de Nederlandse yellow press. Het was komisch en zelfs aardig om te lezen. Het bericht bestond namelijk uit louter leugens. Zelf vond ik het daarom niet vervelend, maar zo niet mijn omgeving. Die was onthutst, zelfs terwijl ze wisten dat het leugens waren. De leugen, merkte ik, had veel meer invloed dan de waarheid, want die was saai.
Ik dacht aan Bush. Die had gelogen over de massavernietigingswapens. En daarmee kon hij een oorlog beginnen. Hij had ons voorgelogen. Mij. Want ik was vóór die oorlog, omdat er massavernietigingswapens zouden zijn. Ik dacht aan Balkenende. Die was ook voor de oorlog in Irak, en ook die wist dat er geen massavernietigingswapens waren, zo meldde zijn eigen AIVD. Destijds had ik getracht een tamelijk genuanceerde redenering op te zetten waarom ik voor die oorlog was nu blijkt een deel van mijn argumentatie gebaseerd op leugens.
Had ik maar de makkelijke weg bewandeld, had ik maar de plastic rozen van de meningsvorming in mijn etalage gezet.
Ik dacht aan de moord op weer een leider van Hamas. Iedereen spreekt er schande van. Ik ook, natuurlijk. De mensenrechten worden geschonden, het is gewoon moord, en niets anders. Maar je zult zien dat het de vrede dichterbij brengt. Je zult zelfs zien dat uiteindelijk de Palestijnen zelf er baat bij hebben. We zijn namelijk terechtgekomen in de paradox van de wreedheid. De meedogenloze, nietsontziende slachtpartijen zullen uiteindelijk het Midden-Oosten vredelievender maken. Wat moet ik dan met mijn opinie in vijfhonderd woorden? Het is beter «schande» in poepletters op de muur te schrijven dan een genuanceerd artikel; het is nog beter zelf «schande» op straat te kakken, of op het Binnenhof.
De mening is kitsch geworden en heeft geen zin meer. Zij is amusement.
Bij Buitenhof zoeken ze een vrouw. En tot het eind van het seizoen laten ze iedere week een andere vrouw aan het woord. Het volgende seizoen wordt er dan gekozen. Het klinkt allemaal mooi, maar waarom niet meteen iemand genomen die de redactie wil? Is het zo moeilijk om de juiste mening te vinden? Buitenhof is toch een soort krant. Ze maken nieuws. Ze doen dat vanuit een bepaalde visie. Dan neem je toch iemand die jou bevalt? Ik weet de reden wel. Er moet weer iemand komen die de camera bevalt. (Let op de dubbele betekenis van deze zin.) Dus gaat het weer niet om de mening. Een stotterende columniste willen we niet. Ze moet er goed uitzien, liefst nog enigszins met een oorspronkelijke mening.
Als je diep in mijn hart kijkt, dan denk ik dat Paul Cliteur slachtoffer is geworden van de kitschcultuur van de mening. Hij heeft zich laten gaan. En hij wilde niet meer meedoen.