Rio de Janeiro - Opeens is de hoogste baas van mijn stad een viersterrengeneraal. Sinds vrijdag mag generaal Walter Braga in Rio naar believen tanks de straat op sturen en militairen met infrarood geweren overbevolkte sloppenwijken laten binnenvallen. Hij mag ongestraft burgers laten doodschieten. Hij mag het geld van de failliete deelstaat uitgeven, en alle 60.000 politieagenten en brandweermannen van Rio commanderen, ontslaan of opsluiten als hij wil.

Dit voelt als een staatsgreep. De enige tegenover wie generaal Walter zich hoeft te verantwoorden is president Michel Temer. Hij is de corrupte, niet gekozen president van Brazilie die anderhalf jaar geleden via een ‘parlementaire coup’ aan de macht kwam. Sindsdien wint de 77-jarige maandelijks het kampioenschap ‘president met de laagste populariteit ter wereld’ (nu 2,8%).

Na een chaotisch en gewelddadig carnaval waarin Temer onder applaus als vampier werd uitgebeeld, ‘coupt’ hij nu plotseling Rio. Zelfs de uitverkoren generaal was verbaasd. Op de vraag hoe hij zijn militaire interventie in Rio voor zich ziet, antwoordde Braga met grote ogen: ‘Ik heb mijn missie pas net van de president ontvangen.’
Waarom doet Temer dit? ‘Om het bandeloze geweld in Rio tegen te gaan’, is het officiele argument. Maar het leger staat de politie van Rio al bij sinds juli vorig jaar. Het heeft niet geholpen het toenemende geweld in de stad te beperken. Integendeel. Het enige gevolg is nog meer burgers, vrouwen en kinderen die door leger en politie worden doodgeschoten. ‘Dit leidt alleen tot een nog groter bloedbad’, zegt Human Rights Watch dan ook, samen met de gemeeschapsleiders uit de favelas. ‘Je hervomt een corrupte politie niet door hem onder militair commando te plaatsen’, zeggen ook experts als professor Cano van de Universiteit van Rio. Het beste voorbeeld is Mexico. Inplaats van het opschonen van de politie leidde dezelfde politiek daar tot de volledige corrumpering van het leger. ‘Met de vervreemding van de bevolking en het verlies van de rechtsstaat als gevolg’, zegt Cano.

Toch houdt Temer vol. Met steun van de elite en de belangrijkste mediaconcerns. ‘Militaire interventie onvermijdelijk om rechtsstaat te herstellen’, kopte de machtige krant O Globo dit weekend. Drie pagina’s verderop noemt diezelfde krant de werkelijke reden voor de coup: ‘Temer moet zijn imago opvijzelen’, schrijft een van de columnisten. ‘En spierballenpolitiek is populair.’ Een ander argument: ‘Zolang de militaire interventie in Rio van kracht is, verbiedt de grondwet de hervorming van de pensioenen die Temer maar niet door het Congres kan krijgen.’

De interventie blijft van kracht tot 1 januari volgend jaar. De dag dat de termijn van Temer als president officieel afloopt. En dan?