Speculaties over het mislukken van de rechtszaak ontstonden nadat het voormalige jurylid Jeanette Harris - geschorst omdat ze had verzwegen dat ze ooit seksueel was mishandeld - verklaarde dat de juryleden tegen de instructies van de rechter in de zaak onderling en met familie en vrienden bespraken. Ook zouden de zwarte juryleden al hebben geconcludeerd dat Simpson onschuldig is, terwijl de blanke juryleden hem schuldig achtten aan de moord op zijn ex-vrouw Nicole Brown Simpson en haar vriend Ron Smith. Volgens Van Rossem is de zaak echter nog niet verloren. ‘Het is onverstandig zo'n mevrouw volledig op haar woord te geloven. Zij beweerde dat de juryleden zonder enige vorm van controle naar buiten kunnen bellen, wat later niet het geval bleek te zijn. Bovendien stapte ze uit de zaak op het moment dat het DNA-bewijsmateriaal nog moest komen. Misschien wordt daarmee onomstotelijk aangetoond dat Simpson op de plaats des onheils is geweest. Er zal dusdanig overtuigend bewijsmateriaal op tafel moeten worden gelegd, dat zelfs de meest bevooroordeelde jury er niet omheen kan.’
Van Rossem, die een hekel heeft aan American football en voor Simpsons arrestatie nog nooit van de sportman had gehoord, is tegen wil en dank een kenner van het proces geworden. ‘Ik kijk naar CNN om de Amerikaanse politiek te volgen. Dan kun je moeilijk om O. J. heen. CNN heeft mij diep teleurgesteld. Een serieuze nieuwszender moet zich schamen voor de aandacht die vanwege de kijkcijfers aan deze zaak wordt besteed. De O. J. Simpson-zaak bewijst weer eens dat de media in een wisselwerking met het domste wat in de bevolking leeft, in staat zijn om een soort massale hysterie op te roepen.’
Van Rossem heeft de indruk dat openbare aanklager Marcia Clark en Simpsons advocaat Johnnie Cochran elkaar aardig aankunnen, maar hij ergert zich aan de traagheid van rechter Ito. ‘Ito is een brave man, maar hij is als de dood dat hij in deze wereldwijd gevolgde zaak een fout maakt.’ Van Rossem is het echter niet eens met Al D'Amato, senator van de staat New York. Die zei onlangs in een radioprogramma, terwijl hij een Japans-Amerikaans accent nabootste, dat Ito de zaak vertraagt omdat hij graag in het centrum van de belangstelling staat: ‘D'Amato is een prachtig voorbeeld van het tuig dat je in de Amerikaanse volksvertegenwoordiging nogal eens aantreft.’
Het proces tegen O. J. staat geheel in het teken van de rassenrelaties in Amerika. Simpsons advocaten hebben hun verdediging opgehangen aan de theorie dat Simpson het slachtoffer is van een samenzwering van het overwegend blanke politiekorps in Los Angeles. Dat gedraagt zich in de zwarte wijken traditioneel abominabel. Van Rossem: ‘De zaak is gepolariseerd langs raciale lijnen, maar dat geldt voor het hele Amerikaanse strafrechtsysteem. Zwarten komen er in dat systeem beroerder af dan blanken. Bij hoge uitzondering, zoals in het geval van O. J. Simpson, is dat omgekeerd. Hij heeft de middelen voor de allerbeste verdediging.’ Dat neemt niet weg dat Van Rossem denkt dat O. J. Simpson schuldig is. ‘Het gaat hier om een man die in veel situaties gewelddadig was, die flink coke gebruikte en die ook nog ernstig jaloers was. Mijn intuitie zegt: schuldig als een ouwe dief. Maar ik moet erbij zeggen dat ik niet vind dat het openbaar ministerie dat tot op heden overtuigend heeft bewezen. Er is wel wat indirect bewijs, maar naar mijn idee nog niet genoeg voor een veroordeling.’
Rubriek
De o.j.-sit-com
Volgens Maarten van Rossem, docent moderne geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en Amerika-deskundige bij programma’s als Nova en de Tv-show, moet de jury in de rechtszaak tegen de Amerikaanse sportheld O. J. Simpson het wel erg bont maken voordat rechter Lance Ito het proces stopzet. Van Rossem: ‘Niet alleen omdat er al een hoop geld in de zaak is gestoken, maar ook omdat er dan een nieuw proces moet komen en het heel moeilijk zal zijn om een tweede, niet-vooringenomen jury te vinden die nog niets over de zaak gehoord heeft. Ik vraag me werkelijk af wat dat voor figuren zouden zijn.’
www.groene.nl/1995/15