Bush zal het nog heel vaak komen uitleggen voor de camera’s: «De strijd tegen het terrorisme is moeilijk, maar noodzakelijk. Het is een operatie die jaren kan duren.» Dat is een boodschap die het niet goed doet bij het thuisfront — Amerikanen zijn ongeduldige mensen. Ook Tony Blair heeft het moeilijk. Britten blijken meer van het type twijfelaar. De fanatiek meebombarderende Britse premier heeft al zijn morele frases uit de kast gehaald, maar het mocht niet baten: «Meerderheid wil bommenpauze», kopte The Guardian maandag. Het betreft 54 procent van de Britse bevolking.

Belangrijk detail: een meerderheid van de Britten wenst nog steeds militaire actie tegen de Taliban en Osama bin Laden, maar bombardementen zien ze niet meer als het geëigende middel. Geen onverstandig standpunt, want de afgelopen drie weken werden diverse keren burgerslachtoffers gemeld. Voor het laatst zondag, toen Amerikaanse vliegtuigen drie dorpen bombardeerden. Bovendien zijn clus terbommen ingezet. De clusterbom is volgens internationale conventies een op humanitaire gronden verboden massavernietigingswapen.

Tijdens de bombardementen op Joegoslavië bleek al dat een oorlog niet gewonnen kan worden vanuit de lucht, maar dat intensieve diplomatie of grote concentraties troepen op de grond nodig zijn om een doorbraak te forceren. Aangezien doortastende diplomatie onmogelijk is met de middeleeuws redenerende Taliban, en aangezien de VS slechts op kleine schaal commando’s durven in te zetten, is het logisch dat de Taliban militair gezien geen krimp geven. Minister van Defensie Donald Rumsfeld betwijfelde openlijk of de VS op deze manier ooit Osama bin Laden te pakken zullen krijgen.

De extreem strenge Afghaanse winter maakt de inzet van grondtroepen onmogelijk, en doorbombarderen tijdens ramadan zou het uiteenvallen betekenen van de internationale coalitie tegen het terrorisme, waarin met name de islamitische landen een cruciale factor vormen. De tijd dringt — één Amerikaanse senator pleit inmiddels al vurig voor de inzet van kleine, tactische atoombommen.

Inmiddels woedt in de VS de miltvuur crisis. Ook daar doen zich onvoorziene ontwikkelingen voor. Leidde vorige week het spoor nog via Tsjechië naar Irak en al-Qaeda, nu blijkt uit onderzoek dat de antrax-sporen slechts afkomstig kunnen zijn uit de Amerikaanse biologische wapenvoorraad. Achter de verspreiding zouden volgens hoge ambtenaren «eigen» neo-nazi’s zitten, gevestigd op een heuvel ergens aan de Westcoast. Op hun websites vereren ze Osama bin Laden als medestrijder tegen «de joodse samenzwering» die volgens hen de VS bestuurt.

Als de nieuwe gegevens over de antrax- aanval kloppen, dan kiemt «het Kwaad» dat Bush zegt te bestrijden in het hart van de Amerikaanse samenleving.

Inmiddels heeft de FBI gewaarschuwd voor nieuwe aanslagen in de komende week. Zou Bush thuis ook clusterbommen durven inzetten?