De monarchie bevindt zich in een crisis zoals die sinds Greet Hofmans niet meer gezien is. De invloed van adviesbureaus op de politiek is toegenomen, met de Oibibio-variant als sterkste. Maar Het jaar van de opvolging lijkt vooral gesitueerd in 2010 om ongehinderd door Kok, Bolkestein, Winnie-versus-Docters en de daaruit volgende eis dat ‘alles moet kloppen’ een analyse te maken van politiek Den Haag ‘zoals het reilt en zeilt’. Waarbij drama de kans biedt achter coulissen te kijken, van de werkkamer van Hare Majesteit tot de badkamer van de politicus. Het is een variant op drama dat geschiedenis gebruikt om iets over de eigen tijd te zeggen. Sterker, hier wordt de toekomst mede gebruikt om geschiedenis te verbeelden. Want in de machinaties rond de opvolging van premier Rahusen worden ¢¢k contouren zichtbaar van vroegere ‘keizers’ der parlementaire democratie, hun kroonprinsen en concurrerende pretendenten.
Argwaan omtrent menselijke drijfveren is me niet vreemd. Waar het politici betreft wordt die op de televisie bijgevoed door Ferry Mingelen c.s.; in fictievorm door de betreurde Van Kooten en De Bie; en door Arjan Ederveen in diens moordend portret van een zwaarbeboezemd, stijfnekkig Tweede-Kamerlid in 30 Minuten. Maar rekenen we laatstgenoemde drie reuzen tot ‘satire’, dan moesten we het bij ‘drama’ van de Britten hebben om inzicht te krijgen in de Ware Werking van de democratie. Hoe knap die dat vaak ook deden, de politieke cultuur is er zo anders dat de Nederlandse kijker te weinig zijn eigen apenrots zag. Alleen al daarom verdient Het jaar van de opvolging een groot publiek.
Het jaar van de opvolging is een scherpzinnige les in de mechanismen van politiek en macht: manipulatie, ambitie, opportunisme, cynisme versus ideaal en integriteit. De serie toont de kracht van drama, dat indringender en verhelderender kan zijn dan artikel of documentaire. Vanwege de kijk in de keuken waar normaal geen klant mag komen; vanwege de mogelijkheid in hoofd en hart van de protagonisten te geraken. Hier wordt onder meer de vraag gesteld in hoeverre Gijs van Dorp de hoogste post kan bereiken zonder zijn ziel te zeer schade te doen. Kijk naar het antwoord. En stel vast hoe hoog het niveau van Nederlands drama de laatste tijd is. Al is dat bij Blokker c.s. geen verrassing.
In Van Dorps Werdegang klinkt de echo door van die van Elco Brinkman. Die hoeven we daarvoor niet dankbaar te zijn. Wel voor zijn initiatief het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties in het leven te roepen. Dat bestaat tien jaar en heeft onder leiding van Annemiek Gerritsma een onschatbare bijdrage geleverd aan dat hoge niveau. Niet alleen van drama - van alle serieuze televisie. Nog vele jaren.
ñ NPS Cultuurprijs. Wat is mooier: saxofoonspel, roman of pottengebak? Goed: jonge kunstenaars in de schijnwerper. Slecht: het onvergelijkbare vergeleken. Jurylid Hans Aarsman gedroeg zich wel erg ‘ik-hoor-hier-niet-bij’-achtig. Doe dan niet mee, man! Dinsdag, Nederland 3, 19.57 uur.

  • Ik ben boos. Portretten van boze kinderen die daarvoor alle reden hebben. De zware kant van jong zijn. Of een kinderpubliek daar graag naar kijkt? Maar roerend is het. VPRO, Villa Achterwerk. Zondag, Nederland 3, 10.05 uur.